Περιφερική Αρτηριακή Νόσος
Τι είναι η χωλότητα;
Η χωλότητα αναφέρεται σε ένα από τα συμπτώματα της περιφερικής αγγειακής νόσου (και κατά κύριο λόγο των αρτηριών κάτω άκρων). Ορίζεται ως ο πόνος ή η δυσφορία που εμφανίζει μία μυϊκή ομάδα, συνήθως στα πόδια, τους μηρούς ή τους γλουτούς,
ο οποίος επιτείνεται με την άσκηση και υποχωρεί με την ξεκούραση.
Παρόλο που πολλές ασθένειες μπορεί να ενοχοποιηθούν για αυτό το σύμπτωμα, η κυριότερη αιτία της διαλείπουσας χωλότητας είναι η περιφερική αρτηριακή νόσος , η οποία προκαλείται από εναπόθεση πλακών λίπους (αθηροσκλήρωση) στα τοιχώματα των αγγείων. Αυτές οι πλάκες μπορεί να εξελιχθούν και να προκαλέσουν σημαντική στένωση ή και πλήρη απόφραξη του αγγείου και επομένως της αιματικής ροής στο άκρο.
Μία άλλη, λιγότερο συχνή, αιτία χωλότητας είναι το ανεύρυσμα. Το ανεύρυσμα είναι μία ανώμαλα διατεταμένη αρτηρία, η οποία συχνά περιέχει θρόμβο ή λίπος, και το οποίο μπορεί να υποστεί ρήξη , προκαλώντας εμβολή των περιφερικότερων αγγείων του άκρου.
Ποιοι είναι οι προδιαθεσικοί παράγοντες για την εμφάνιση περιφερικής αρτηριακής νόσου;
Οι κυριότεροι παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση περιφερικής αγγειακής νόσου είναι:
- Αρτηριακή Υπέρταση
- Δυσλιπιδαιμία
- Κάπνισμα
- Σακχαρώδης διαβήτης
Μία μελέτη ανέδειξε αυτούς τους τέσσερις παράγοντες, ως υπεύθυνους για το 69% των ασθενών με περιφερική αρτηριακή νόσο, με το κάπνισμα να αποτελεί τον κυριότερο παράγοντα κινδύνου.
Ποια είναι τα συμπτώματα της διαλείπουσας χωλότητας;
Ο πόνος και η δυσφορία που αισθάνεται κάθε άτομο με περιφερική αρτηριακή νόσο, μπορεί να διαφοροποιείται, κυμαινόμενα από πολύ ήπια ενόχληση, μέχρι σοβαρή δυσφορία που προκαλεί μείζονα λειτουργικά ενοχλήματα.
Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων εξαρτάται από τον αριθμό των αγγείων που έχουν προσβληθεί, το βαθμό στένωσής τους, την ύπαρξη και έκταση παράπλευρης κυκλοφορίας (παρακαμπτήριων αγγείων που τροφοδοτούν με αίμα περιοχές που δεν μπορούν να αιματωθούν από το κύριο αγγείο), την ταχύτητα βάδισης και την κλίση βάδισης (πχ βάδιση σε σκάλα).
Η εντόπιση του πόνου εξαρτάται από την εντόπιση της περιφερικής αρτηριακής νόσου (ΠΑΝ). Ένα άτομο μπορεί να εμφανίζει άλγος στο πέλμα, στη γαστροκνημία, στον μηρό ή στον γλουτό, μεμονωμένα ή σε συνδυασμό. Η συχνότερη εντόπιση είναι στη γαστροκνημία.
Πώς τίθεται η διάγνωση της περιφερικής αρτηριακής νόσου;
Η διάγνωση της νόσου βασίζεται αρχικά στα συμπτώματα και σημεία που περιγράφηκαν ανωτέρω. Μη επεμβατικές πράξεις μπορούν να ενισχύσουν τη διάγνωση.
Κνημοβραχιόνιος δείκτης: Σε αυτή την εξέταση, μετράται η πίεση ηρεμίας στην κνήμη (ποδοκνημική) και συγκρίνεται με την αρτηριακή πίεση στον βραχίονα. Ο φυσιολογικός λόγος κυμαίνεται μεταξύ 0,9 και 1,3. Αν η εξέταση είναι φυσιολογική με τον ασθενή σε ηρεμία, εφόσον τα συμπτώματα είναι ενδεικτικά της νόσου, μετράται εκ νέου ο δείκτης σε άσκηση.
Απεικόνιση: Ο υπέρηχος (τρίπλεξ) αρτηριών κάτω άκρων αποτελεί μία μη επεμβατική μέθοδο που βοηθά στη διάγνωση, εντόπιση και ανάδειξη σοβαρότητας των βλαβών. Η αξονική και μαγνητική τομογραφία αποτελούν επίσης άλλες μέθοδοι απεικόνισης των αρτηριών , ενώ ως τελική, επεμβατική μέθοδος, είναι η αρτηριογραφία κάτω άκρων.
Ποια είναι η θεραπεία της περιφερικής αρτηριακής νόσου;
Η θεραπεία της ΠΑΝ περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή με ή χωρίς κάποιας μορφής επαναγγείωση (αγγειοπλαστική/τοποθέτηση stent-χειρουργική παράκαμψη). Οι περισσότεροι ασθενείς αντιμετωπίζονται με φαρμακευτική αγωγή, με στόχο την τροποποίηση παραγόντων κινδύνου, άσκηση και φαρμακευτική αγωγή που βελτιώνει την άσκηση. Παρά την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή, κάποιοι ασθενείς μπορεί να έχουν ιδιαίτερα σοβαρή χωλότητα, η οποία τους εμποδίζει να κάνουν βασικές δραστηριότητες, και οι οποίοι είναι υποψήφιοι για επαναγγείωση.
Τροποποίηση των παραγόντων κινδύνου: Όπως αναφέρθηκε, οι βασικοί παράγοντες κινδύνου είναι το κάπνισμα, ο σακχαρώδης διαβήτης, η δυσλιπιδαιμία και η αρτηριακή υπέρταση. Όλοι οι ασθενείς με ΠΑΝ και χωλότητα, θα πρέπει να τροποποιήσουν αυτούς τους παράγοντες.
Μείωση της χοληστερόλης μπορεί να αποτρέψει την επιδείνωση της ΠΑΝ και να μειώσει τα συμπτώματα της νόσου. Συστήνεται τιμή LDL κάτω από 70 mg/dl.
Τα αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα συστήνονται σε όλους τους ασθενείς με ΠΑΝ. Παρόλο που αυτά τα φάρμακα μπορεί να μειώσουν μετρίως τα συμπτώματα, μειώνουν σημαντικά την ανάγκη για χειρουργική επαναγγείωση καθώς και τον κίνδυνο για έμφραγμα, εγκεφαλικό ή θάνατο.
Άσκηση: Τα προγράμματα άσκησης ελαττώνουν τα συμπτώματα και βελτιώνουν την λειτουργική ικανότητα του ασθενούς, αυξάνοντας την απόσταση βάδισης αλλά και το χρόνο μέχρι να εμφανιστούν τα συμπτώματα, ενώ αυτά τα πλεονεκτήματα χάνονται, όταν ο ασθενής διακόπτει την άσκηση.
Επιπλέον υπάρχουν φάρμακα που βελτιώνουν την ικανότητα προς άσκηση, όπως είναι η σιλοσταζόλη και η ναφτιδροφουρίλη.
