Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 2
Τι είναι ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2;
Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 είναι μία διαταραχή κατά την οποία ο οργανισμός δεν έχει την ικανότητα να χρησιμοποιήσει σωστά την γλυκόζη (σάκχαρο).
Όλα τα κύτταρα του οργανισμού μας χρειάζονται γλυκόζη ως πηγή ενέργειας για να
λειτουργήσουν φυσιολογικά. Η γλυκόζη εισέρχεται μέσα στα κύτταρα με τη βοήθεια μίας ορμόνης που ονομάζεται ινσουλίνη. Στην περίπτωση που ο οργανισμός δεν παράγει ικανή ποσότητα ινσουλίνης, ή στην περίπτωση που δεν μπορεί να ανταποκριθεί στην ινσουλίνη που παράγει, η γλυκόζη συγκεντρώνεται στο αίμα. Αυτή ακριβώς η κατάσταση ονομάζεται σακχαρώδης διαβήτης.
Υπάρχουν δύο τύποι σακχαρώδους διαβήτη, ο τύπος 1 (ΣΔ1) και ο τύπος 2 (ΣΔ2). Στον ΣΔ1το πρόβλημα εντοπίζεται στο πάγκρεας (ένα όργανο στην κοιλιακή χώρα), το οποίο δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη. Στον ΣΔ2 το πρόβλημα μπορεί να εντοπίζεται είτε στο πάγκρεας, το οποίο δεν παράγει επίσης αρκετή ινσουλίνη, είτε στον ίδιο τον οργανισμό, ο οποίος αδυνατεί να ανταποκριθεί σε φυσιολογικά ή και αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης, ή συνδυασμός και των δύο. Κατά συνέπεια, τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα αυξάνονται, οδηγώντας σε σοβαρές επιπλοκές , εάν δεν εφαρμοστεί έγκαιρα θεραπεία. Στις ΗΠΑ, στον Καναδά και στην Ευρώπη, το 90% των διαβητικών ασθενών έχουν ΣΔ2.
Ο ΣΔ2 αποτελεί μία χρόνια διαταραχή, και απαιτεί τακτική παρακολούθηση και θεραπεία καθόλη τη διάρκεια της ζωής. Η θεραπεία περιλαμβάνει αλλαγές του τρόπου ζωής και της διατροφής, καθώς και φαρμακευτική αγωγή. Εφόσον εφαρμοστούν σωστά, τα επίπεδα γλυκόζης μπορούν να διατηρηθούν σε φυσιολογικά επίπεδα, μειώνοντας την πιθανότητα επιπλοκών.
Η επίπτωση του σακχαρώδους διαβήτη
Η διάγνωση του ΣΔ2 μπορεί να προκαλέσει φόβο και άγχος καθώς και πολλά ερωτηματικά για τον λόγο που εμφανίστηκε, τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει στην υγεία και το τρόπο με τον οποίο θα επηρεάσει την καθημερινότητα.
Για τους περισσότερους ασθενείς, οι πρώτοι μήνες από την διάγνωση του ΣΔ, έχουν αρκετή συναισθηματική φόρτιση. Σε αυτή την περίοδο θα πρέπει μαζί με την οικογένεια να συζητήσετε για την νόσο και να ενημερωθείτε από τον θεράποντα ιατρό σας, ώστε η φροντίδα για τη νόσο (μέτρηση γλυκόζης αίματος, τακτικά ραντεβού με τον ιατρό, λήψη φαρμακευτικής αγωγής), να γίνει κομμάτι της καθημερινότητάς σας.
Παρά τους κινδύνους που ενέχει ο ΣΔ2, οι περισσότεροι διαβητικοί μπορούν να ζήσουν μία ενεργό, δραστήρια ζωή, συνεχίζοντας να απολαμβάνουν το φαγητό τους. Ο σακχαρώδης διαβήτης δεν σημαίνει τέλος στις «ειδικές καταστάσεις» όπως ένα κομμάτι τούρτα γενεθλίων, και οι περισσότεροι ασθενείς μπορούν να απολαύσουν την άσκηση σε οποιαδήποτε μορφή.
Ποια είναι τα αίτια του ΣΔ2;
Ο ΣΔ2 θεωρείται μία πολυπαραγοντική νόσος, και για την εμφάνισή της ενοχοποιούνται τόσο γενετικοί όσο και περιβαλλοντικοί παράγοντες.
Γενετικοί παράγοντες: Πολλοί ασθενείς με ΣΔ2 έχουν κάποιο μέλος στην οικογένεια με ΣΔ2 ή με κάποιο άλλο πρόβλημα που σχετίζεται με τον σακχαρώδη διαβήτη, όπως υψηλή χοληστερόλη , αρτηριακή υπέρταση ή παχυσαρκία. Ο εφόρου ζωής κίνδυνος να εμφανίσει ΣΔ2 ένας συγγενής πρώτου βαθμού ενός διαβητικού (γιός, κόρη, αδερφός, αδερφή) είναι 5 με 10 φορές μεγαλύτερος σε σχέση με κάποιον που δεν έχει διαβητικό συγγενή πρώτου βαθμού.
Περιβαλλοντικοί παράγοντες: Περιβαλλοντικοί παράγοντες όπως η διατροφή και η σωματική δραστηριότητα-άσκηση, σε συνδυασμό με γενετικούς παράγοντες, επηρεάζουν τον κίνδυνο εμφάνισης ΣΔ2.
Εγκυμοσύνη: Ένα μικρός αριθμός (περίπου 3% με 5%) των εγκύων αναπτύσσουν σακχαρώδη διαβήτη κατά τη διάρκεια της κύησης, ο οποίος και ονομάζεται «διαβήτης κύησης». Ο διαβήτης κύησης είναι παρόμοιος με τον ΣΔ2 , αλλά συνήθως υποχωρεί μετά τον τοκετό και την γέννηση του μωρού. Παρόλα αυτά, οι μητέρες που εμφανίζουν διαβήτη κύησης, έχουν υψηλότερη πιθανότητα στο μέλλον να εμφανίσουν ΣΔ2.
Πώς τίθεται η διάγνωση του ΣΔ2;
Η διάγνωση του ΣΔ2 βασίζεται στα συμπτώματα του ασθενούς και στις εργαστηριακές εξετάσεις.
Συμπτώματα: προ της διάγνωσης της νόσου, οι περισσότεροι ασθενείς δεν εμφανίζουν καθόλου συμπτώματα. Τα συχνότερα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Πολυουρία-ανάγκη για συχνή ούρηση
- Πολυδιψία-λήψη μεγάλης ποσότητας υγρών
- Θόλωση όρασης
Εργαστηριακές εξετάσεις: Πολλαπλές εξετάσεις αίματος χρησιμοποιούνται για την μέτρηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, και αυτές αποτελούν και τον βασικό έλεγχο της νόσου.
- Τυχαία μέτρηση γλυκόζης αίματος: Σε μία τυχαία μέτρηση γλυκόζης αίματος, η αιμοληψία διενεργείται σε οποιαδήποτε φάση της ημέρας, ανεξαρτήτως του τελευταίου γεύματος. Αν η τιμή της γλυκόζης είναι 200mg/dl ή μεγαλύτερη και υπάρχουν συμπτώματα υπεργλυκαιμίας, η διάγνωση του ΣΔ είναι πολύ πιθανή.
- Μέτρηση γλυκόζης αίματος νηστείας: Η μέτρηση γλυκόζης αίματος νηστείας διενεργείται εφόσον έχουν παρέλθει 8 με 12 ώρες νηστείας (αποχή από στερεή ή υγρή τροφή), συνήθως σε πρωινή ώρα. Η φυσιολογική τιμή γλυκόζης αίματος νηστείας κυμαίνεται κάτω από 100mg/dl.
- Γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HBA1C): Η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη αναδεικνύει τις μέσες τιμές γλυκόζης αίματος τους τελευταίους 2 με 3 μήνες. Οι φυσιολογικές τιμές της είναι 4 με 5,6 %. Η μέτρηση της HBA1C μπορεί να πραγματοποιηθεί οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας, ανεξαρτήτως του τελευταίου γεύματος.
- Καμπύλη γλυκόζης: Η καμπύλη γλυκόζης αποτελεί μία εξέταση που περιλαμβάνει την λήψη από του στόματος συγκεκριμένου σκευάσματος γλυκόζης σε πόσιμη μορφή. Η γλυκόζη αίματος μετράται προ της λήψης του , 1 και 2 ώρες μετά.
Κριτήρια για την διάγνωση
Τα ακόλουθα κριτήρια χρησιμοποιούνται για την κατηγοριοποίηση των επιπέδων γλυκόζης ως φυσιολογικά, υψηλού κινδύνου για εμφάνιση ΣΔ στο μέλλον, και παθολογικά (διαβήτης).
Φυσιολογικά: Γλυκόζη αίματος νηστείας κάτω από 100mg/dl
Κατηγορίες υψηλού κινδύνου:
- Διαταραγμένη γλυκόζη νηστείας ορίζεται ως η τιμή μεταξύ 100mg/dl και 125mg/dl.
- Διαταραγμένη καμπύλη γλυκόζης ορίζεται ως η τιμή 140mg/dl ως 199mg/dl δύο ώρες μετά τη λήψη του σκευάσματος γλυκόζης.
- Υψηλού κινδύνου τιμές γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης κυμαίνονται από 5,7% ως 6,4%.
Τουλάχιστον 50% των ασθενών που πληρούν κάποιο κριτήριο υψηλού κινδύνου, θα εμφανίσουν στο μέλλον ΣΔ2, αλλά και στην περίπτωση ακόμα που δεν εμφανίσουν, έχουν αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακά συμβάματα.
Σακχαρώδης διαβήτης: Ένα άτομο θεωρείται διαβητικό, εφόσον πληροί τουλάχιστον ένα από τα κάτωθι:
- Συμπτώματα διαβήτη ως αναφέρθηκαν ανωτέρω ΚΑΙ τυχαία τιμή γλυκόζης 200mg/dl ή υψηλότερη
- Γλυκόζη αίματος νηστείας 126mg/dl ή υψηλότερη
- Τιμή γλυκόζης αίματος μετά από καμπύλη γλυκόζης, 200mg/dl ή υψηλότερη
- Γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη 6,5% ή υψηλότερη
Οι εργαστηριακές εξετάσεις θα πρέπει να επαναληφθούν για να τεκμηριωθεί η διάγνωση του ΣΔ2.
Ο θεράπων ιατρός αποτελεί την καλύτερη πηγή για να δοθούν περισσότερες πληροφορίες και να λυθούν απορίες.