Παλμική οξυμετρία 24ώρου και νυχτερινή οξυμετρία

---

 

 

Το παλμικό οξύμετρο είναι μία συσκευή που υπολογίζει τον κορεσμό του περιφερικού αίματος σε οξυγόνο, ως ένα σχετικά αξιόπιστο δείκτη της ιστικής οξυγόνωσης. Αποτελεί την καλύτερη μέθοδο συνεχούς, μη επεμβατικής παρακολούθησης της οξυγόνωσης ασθενών , ώστε πια να θεωρείται ως το πέμπτο ζωτικό σημείο

(μαζί με την αρτηριακή πίεση, την καρδιακή συχνότητα, την αναπνευστική συχνότητα και την θερμοκρασία).

Το παλμικό οξύμετρο χρησιμοποιεί κατάλληλη τεχνολογία ώστε να καθορίσει την περιεκτικότητα της αιμοσφαιρίνης του αίματος σε οξυγόνο (οξυγονωμένη αιμοσφαιρίνη-οξυαιμοσφαιρίνη) στα περιφερικά αγγεία. Το παλμικό οξύμετρο αποτελείται από δύο διόδους που εκπέμπουν κατάλληλο φως και από έναν φωτοανιχνευτή. Γενικά, οι δίοδοι και ο ανιχνευτής τοποθετούνται κατάλληλα στο δέρμα (δάχτυλο, αυτί ή μέτωπο ή σε άλλα μέρη του σώματος ιδιαίτερα σε νεογνά). Συνήθως βρίσκονται σε κατάλληλο κλιπ (σαν μανταλάκι ή σαν γάντι), και με κατάλληλους μικροεπεξεργαστές υπολογίζουν την οξυαιμοσφαιρίνη στο περιφερικό αίμα.

 

 

Τα πλεονεκτήματα της παλμικής οξυμετρίας είναι πολλά:

Ταχεία : Η παλμική οξυμετρία είναι μία πολύ γρήγορη μέθοδος υπολογισμού της περιεκτικότητας του αίματος σε οξυγόνο με αρκετά μεγάλη ακρίβεια. Η οξυγόνωση είναι δύσκολο να υπολογιστεί μόνο με την κλινική εξέταση. Κυάνωση (μελανό χρώμα χειλιών, γλώσσας, προσώπου) εμφανίζεται όταν η περιεκτικότητα του αίματος σε οξυγόνο πέσει σε πολύ χαμηλά επίπεδα, περίπου κάτω από 67%. Επιπλέον η κυάνωση για να γίνει εμφανής, επηρεάζεται και από άλλους παράγοντες, όπως την περιφερική αιμάτωση, την χροιά του δέρματος, και την συγκέντρωση της αιμοσφαιρίνης στο αίμα (δηλαδή τον αιματοκρίτη).

 

Μη επεμβατική: Η μέτρηση αερίων αίματος αποτελούσε για πολλά χρόνια την μόνη μέθοδο υπολογισμού της περιεκτικότητας αίματος σε οξυγόνο. Αυτή η τεχνική όμως προϋποθέτει την λήψη αίματος από αρτηρία, και είναι μία επώδυνη εξέταση με πιθανές επιπλοκές. Αντιθέτως, η παλμική οξυμετρία επιτρέπει μη επεμβατικά τον υπολογισμό του κορεσμού του αίματος σε οξυγόνο, χωρίς τους κινδύνους από τρώση αρτηρίας.

Παρέχει συνεχή δεδομένα: Η παλμική οξυμετρία, σε αντίθεση με την κλινική εξέταση και τους αρτηριακούς καθετήρες, παρέχει συνεχή δεδομένα.

Επιπλέον, επειδή είναι μία μη επεμβατική μέθοδος, οι τοπικές επιπλοκές είναι πάρα πολύ σπάνιες, και αν εμφανιστούν συνήθως αφορούν δερματικές βλάβες σε ασθενείς με πολύ σοβαρά προβλήματα σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας.

 

Πού μπορεί να εφαρμοστεί η παλμική οξυμετρία;

Η παλμική οξυμετρία ενδείκνυται σε οποιοδήποτε ασθενή μπορεί να εμφανίσει πτώση του κορεσμού του αίματος σε οξυγόνο, τόσο σε επείγουσα βάση, όσο και σε τακτική, όπως σε ασθενείς με Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια  (ΧΑΠ) και σε ασθενείς με Αποφρακτική Υπνική Άπνοια (ΑΥΑ). Οι φυσιολογικές τιμές γενικά κυμαίνονται άνω του 95% , αν και αυτές μεταβάλλονται ανάλογα με το υπόστρωμα και τα συνοδά προβλήματα του εκάστοτε ασθενούς.

Η νυχτερινή παλμική οξυμετρία μπορεί να βοηθήσει στην διάγνωση αποφρακτικής υπνικής άπνοιας, ειδικά σε ασθενείς με μέτρια ή υψηλή πιθανότητα για ΑΥΑ, όταν δεν συντρέχουν άλλα σοβαρά καρδιαγγειακά προβλήματα ή άλλες σοβαρές διαταραχές (πχ υπνοβασία). Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα στον σύνδεσμο  https://kolios-kardiologos.gr/αποφρακτική-υπνική-άπνοια ).

 

Μάριος Δ. Κολιός

Ειδικός Καρδιολόγος-Στρατιωτικός Ιατρός

Επιστημονικός Συνεργάτης Α’ Καρδιολογικής Κλινικής ΠΓΝ Ιωαννίνων

 

Βιβλιογραφία

1. Johns MW. Daytime sleepiness, snoring, and obstructive sleep apnea. The Epworth Sleepiness Scale. Chest 1993; 103:30.
2. Hossain JL, Ahmad P, Reinish LW, et al. Subjective fatigue and subjective sleepiness: two independent consequences of sleep disorders? J Sleep Res 2005; 14:245.
3. Chervin RD. Sleepiness, fatigue, tiredness, and lack of energy in obstructive sleep apnea. Chest 2000; 118:372.
4. Myers KA, Mrkobrada M, Simel DL. Does this patient have obstructive sleep apnea?: The Rational Clinical Examination systematic review. JAMA 2013; 310:731.
5. Subramanian S, Guntupalli B, Murugan T, et al. Gender and ethnic differences in prevalence of self-reported insomnia among patients with obstructive sleep apnea. Sleep Breath 2011; 15:711.
6. Bajwah S, Ross JR, Wells AU, et al. Palliative care for patients with advanced fibrotic lung disease: a randomised controlled phase II and feasibility trial of a community case conference intervention. Thorax 2015; 70:830.
7. Russell MB, Kristiansen HA, Kværner KJ. Headache in sleep apnea syndrome: epidemiology and pathophysiology. Cephalalgia 2014; 34:752.
8. Neau JP, Paquereau J, Bailbe M, et al. Relationship between sleep apnoea syndrome, snoring and headaches. Cephalalgia 2002; 22:333.
9. Goksan B, Gunduz A, Karadeniz D, et al. Morning headache in sleep apnoea: clinical and polysomnographic evaluation and response to nasal continuous positive airway pressure. Cephalalgia 2009; 29:635.
10. Wallace A, Bucks RS. Memory and obstructive sleep apnea: a meta-analysis. Sleep 2013; 36:203.