Καρδιακός καθετηριασμός-Στεφανιογραφία
Τι είναι ο καρδιακός καθετηριασμός;
Ο καρδιακός καθετηριασμός είναι μία εξέταση που γίνεται από γιατρούς που ονομάζονται επεμβατικοί καρδιολόγοι, με στόχο να ελεγχθούν συγκεκριμένα προβλήματα. Συνήθως διενεργείται για να κατανοήσουμε πώς λειτουργεί η καρδιά ή γιατί έχεις συμπτώματα όπως πόνο στο στήθος.
Οι περισσότεροι άνθρωποι που υποβάλλονται σε καρδιακό καθετηριασμό, κάνουν μία εξέταση που ονομάζεται στεφανιογραφία. Σκοπός της στεφανιογραφίας είναι να δούμε τις αρτηρίες που αιματώνουν την καρδιά, αν έχουν στενώσεις ή αν είναι αποφραγμένες.
Μερικοί άνθρωποι υποβάλλονται σε καρδιακό καθετηριασμό, χωρίς να υποβληθούν σε στεφανιογραφία. Οι γιατροί μπορεί να κάνουν μία τέτοια εξέταση για να ελέγξουν προβλήματα σχετικά με τις καρδιακές κοιλότητες ή τις βαλβίδες της καρδιάς. Για να συγκεντρώσουν τις απαραίτητες πληροφορίες, οι γιατροί μπορεί να μετρήσουν τις πιέσεις και την ποσότητα οξυγόνου στις διάφορες κοιλότητες και σημεία της καρδιάς.
Πώς μπορώ να προετοιμαστώ για καρδιακό καθετηριασμό;
Μίλησε με τον γιατρό σου. Δεν θα πρέπει να έχεις φάει ή πιει τίποτα μετά τα μεσάνυχτα της ημέρας πριν την εξέταση. Οι περισσότεροι ασθενείς συνεχίζουν να παίρνουν κανονικά τα φάρμακά τους εκτός από ορισμένα για σακχαρώδη διαβήτη. Ενημερώσου από τον γιατρό σου για το ποια φάρμακα μπορεί να χρειαστεί να διακόψεις.
Τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια της εξέτασης;
Ο καρδιακός καθετηριασμός γίνεται στο νοσοκομείο. Θα είσαι ξύπνιος κατά τη διάρκεια της εξέτασης, αλλά ο γιατρός σου θα σου δώσει κάποιο φάρμακο για να νιώθεις πιο ήρεμος.
Ο γιατρός (επεμβατικός καρδιολόγος) θα κάνει μία μικρή τομή στο ψηλότερο τμήμα του ποδιού, εσωτερικά, ή στον καρπό του χεριού σου. Στη συνέχεια θα τοποθετήσει ένα μικρό πλαστικό σωλήνα που ονομάζεται καθετήρας, μέσα σε ένα αγγείο στο σημείο που έγινε η αρχική τομή. Έπειτα, θα προωθήσει αυτόν τον σωλήνα (τον καθετήρα) μέσα από τα αγγεία σου μέχρι την καρδιά. Καθώς αυτό θα συμβαίνει, μία λυχνία με ακτίνες Χ θα λαμβάνει εικόνες από το σώμα σου. Αυτό βοηθάει τον γιατρό να δει πότε ο καθετήρας έχει φτάσει στο κατάλληλο σημείο στην καρδιά σου.
Όταν ο καθετήρας τοποθετηθεί στην κατάλληλη θέση, ο γιατρός θα κάνει κάποιες εξετάσεις. Αν διενεργείται στεφανιογραφία, ο γιατρός θα εγχύσει σκιαγραφικό (κάτι σαν χρώμα) μέσω του καθετήρα, για να απεικονισθούν τα αγγεία της καρδιάς. Κατά την συγκεκριμένη φάση της εξέτασης, μπορεί να νιώσεις το σώμα σου να ζεσταίνεται λίγο. Αν υπάρχουν σοβαρές στενώσεις σε κάποιο/α από τα αγγεία της καρδιάς, ο γιατρός σου μπορεί να συστήσει να προχωρήσει σε μία άλλη πράξη για να τα ανοίξει κατά τη διάρκεια του καρδιακού καθετηριασμού, που ονομάζεται αγγειοπλαστική. Αν υπάρχει ένα τέτοιο ενδεχόμενο, ο γιατρός σου προηγουμένως θα σε ενημερώσει, όπως και τους συγγενείς σου και θα λάβετε την απόφαση από κοινού.
Τι συμβαίνει μετά τον καρδιακό καθετηριασμό;
Μετά την επέμβαση, ο γιατρός θα απομακρύνει τον καθετήρα από το σώμα σου και θα πιέσει στο σημείο της τομής για να μην αιμορραγήσεις. Στη συνέχεια θα τοποθετηθεί μία περίδεση για να προλάβει τυχόν αιμορραγία. Θα χρειαστεί να παραμείνεις στο νοσοκομείο για κάποιες ώρες. Πιθανόν να μπορείς να μεταβείς και σπίτι σου την ίδια μέρα, αλλά θα πρέπει κάποιος άλλος να οδηγήσει μέχρι την οικία σου. Αν ο γιατρός σου έχει φτιάξει κάποιο αγγείο (έχει γίνει αγγειοπλαστική), πιθανότατα θα χρειαστεί να παραμείνεις μέχρι την επόμενη μέρα.
Πριν φύγεις, ο γιατρός σου θα σε ενημερώσει πότε μπορείς να οδηγήσεις και πότε μπορείς να κάνεις καθημερινές δραστηριότητες. Επίσης θα σε ενημερώσει για τα φάρμακα που θα πρέπει να λαμβάνεις και θα συσταθεί μία επανεκτίμηση σε λίγες μέρες.
Τι προβλήματα μπορεί να παρουσιαστούν μετά τον καρδιακό καθετηριασμό;
Τα πιο συνήθη προβλήματα είναι αιμορραγία, αιμάτωμα και πόνος-ευαισθησία στην περιοχή της τομής. Τα προβλήματα αυτά μπορεί να παραμείνουν για λίγες μέρες, ειδικά αν ο καθετήρας είχε τοποθετηθεί από το πόδι. Άλλα προβλήματα που μπορεί να εμφανιστούν, αλλά είναι αρκετά σπάνια, είναι:
- Έμφραγμα ή ανακοπή
- Εγκεφαλικό
- Θάνατος
- Νεφρική ανεπάρκεια
Ο καρδιακός καθετηριασμός περιλαμβάνει και έκθεση σε μικρή ποσότητα ακτινοβολίας. Μεγάλη έκθεση σε ακτινοβολία μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα , όπως καρκίνο. Η μικρή ποσότητα ακτινοβολίας στον καρδιακό καθετηριασμό, συνήθως δεν προκαλεί κανένα πρόβλημα.
Πότε πρέπει να καλέσω τον γιατρό μου;
Μίλησε στον γιατρό σου, όταν:
- Η περιοχή που τοποθετήθηκε ο καθετήρας χάνει αρκετό αίμα
- Έχεις πυρετό ή πόνο, εφίδρωση, πρήξιμο, ή ερυθρότητα (κοκκίνισμα) στο σημείο που τοποθετήθηκε ο καθετήρας.
- Το πόδι σου μουδιάζει ή είναι πολύ αδύναμο
Επιμέλεια:
Μάριος Δ.Κολιός
Ειδικός Καρδιολόγος-Στρατιωτικός Ιατρός
Επιστημονικός Συνεργάτης Α’ Καρδιολογικής Κλινικής ΠΓΝ Ιωαννίνων