Κορονοϊός και Καρδιαγγειακή Νόσος
Η νόσος του κορωνοϊού 2019 (COVID-19) είναι μια πρόσφατα αναγνωρισμένη μολυσματική ασθένεια που έχει εξαπλωθεί ραγδαία σε όλη Wuhan, Hubei, Κίνα, σε άλλες επαρχίες στην Κίνα και σε αρκετές χώρες σε όλο τον κόσμο. Ο αριθμός των θανάτων λόγω του COVID-19 κλιμακώνεται. Προηγούμενες μελέτες έχουν περιγράψει τα γενικά κλινικά χαρακτηριστικά και τα επιδημιολογικά ευρήματα ασθενών με COVID- 19, και μερικές από τις κλινικές παρατηρήσεις έχουν δείξει ότι η κατάσταση ορισμένων ασθενών με COVID- 19 επιδεινώνεται ταχέως.
Με τον αυξανόμενο αριθμό επιβεβαιωμένων κρουσμάτων και τα συσσωρευμένα κλινικά δεδομένα, εκτός από την κοινή κλινική παρουσίαση της αναπνευστικής ανεπάρκειας που προκαλείται από το COVID-19, οι καρδιαγγειακές εκδηλώσεις που προκαλούνται από αυτή την ιογενή λοίμωξη έχουν προκαλέσει μεγάλη ανησυχία. Οι Huang και συν.5 ανέφεραν ότι το 12% των ασθενών με COVID-19 διαγνώστηκαν ότι έχουν οξεία βλάβη του μυοκαρδίου, που εκδηλώνεται κυρίως από αυξημένα επίπεδα υψηλής ευαισθησίας τροπονίνης Ι. Από άλλα πρόσφατα δεδομένα, μεταξύ 138 νοσηλευόμενων ασθενών με COVID- 19, το 16,7% είχε αρρυθμίες και το 7,2% είχαν οξεία βλάβη του μυοκαρδίου.6 Ωστόσο, επί του παρόντος, ειδικές πληροφορίες που χαρακτηρίζουν εάν οι ασθενείς με COVID- 19 με υποκείμενη καρδιαγγειακή ασθένεια (CVD) που αναπτύσσουν μυοκαρδιακή βλάβη κατά τη διάρκεια της νοσηλείας αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο και έχουν χειρότερα αποτελέσματα στο νοσοκομείο παραμένει άγνωστη. Η παρούσα μελέτη διερεύνησε τη συσχέτιση υποκείμενου καρδιαγγειακού νοσήματος και μυοκαρδιακής βλάβης με θανατηφόρα αποτελέσματα μεταξύ ασθενών με COVID- 19.
Αυτή η μονοκεντρική, αναδρομική, παρατηρητική μελέτη πραγματοποιήθηκε στο έβδομο νοσοκομείο της πόλης Wuhan, Κίνα, το οποίο είναι ένα οριζόμενο νοσοκομείο για να θεραπεύσει τους ασθενείς με COVID-19. Αναλύθηκαν αναδρομικά ασθενείς με COVID-19 που διαγνώστηκαν σύμφωνα με την ενδιάμεση καθοδήγηση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας7 από τις 23 Ιανουαρίου 2020 έως τις 23 Φεβρουαρίου 2020, και οι οποίοι είτε υποβλήθηκαν σε θεραπεία και πήραν εξιτήριο είτε πέθαναν κατά τη διάρκεια της νοσηλείας. Οι κλινικές πληροφορίες συλλέχθηκαν κατά την εισαγωγή και κατά τη διάρκεια της νοσηλείας από τους θεράποντες ιατρούς.
Τα δεδομένα συλλέχθηκαν σε διαδοχικούς ασθενείς που νοσηλεύονται με COVID- 19, συμπεριλαμβανομένων 211 ασθενών που υποβλήθηκαν επιτυχώς σε θεραπεία και έλαβαν εξιτήριο και 45 ασθενών που πέθαναν. Από τους 187 ασθενείς, 66 (35,3%) είχαν υποκείμενη καρδιαγγειακή νόσο, συμπεριλαμβανομένης της υπέρτασης, της στεφανιαίας νόσου και της καρδιομυοπάθειας και 52 (27,8%) παρουσίασε μυοκαρδιακή βλάβη, όπως υποδεικνύεται από αυξημένα επίπεδα TnT.
Κατά την εισαγωγή, κανένας δεν έδειξε ενδείξεις οξέος εμφράγματος του μυοκαρδίου, χρόνια ηπατική νόσο, θρομβοεμβολικές παθήσεις ή ρευματικό νόσημα. Σε ασθενείς με αυξημένα επίπεδα TnT στο πλάσμα που τελικά πήραν εξιτήριο ή πέθαναν, η διάμεση (IQR) διάρκεια από την έναρξη της νόσου έως το εξιτήριο ή το θάνατο ήταν 28 (22- 33) και 23,5 (18,25- 34,5) ημέρες, αντίστοιχα. Η θνησιμότητα ήταν σημαντικά υψηλότερη σε ασθενείς με αυξημένα επίπεδα TnT στο πλάσμα από ό,τι σε ασθενείς με φυσιολογικά επίπεδα TnT (31 [59,6%] έναντι 12 [8,9%]) .
Συγκεκριμένα, οι ασθενείς με φυσιολογικά και αυξημένα επίπεδα TnT διέφεραν σε σχέση με πολλαπλούς δείκτες λειτουργίας οργάνων, συμπεριλαμβανομένης της καρδιάς, του ήπατος, των νεφρών και των πνευμόνων . Εκείνοι με αυξημένα επίπεδα TnT είχαν σημαντικά υψηλότερα επίπεδα άλλων βιοδεικτών καρδιακής βλάβης, ειδικά την κρετινική φωσφοκινάση.
Συσχέτιση μυοκαρδιακής βλάβης με την πρόγνωση
Η παρούσα έκθεση παρέχει λεπτομερείς πληροφορίες της συσχέτισης μεταξύ υποκείμενης καρδιαγγειακής νόσου, μυοκαρδιακής βλάβης και θανάτου ασθενών με COVID-19. Το κινεζικό κέντρο για τον έλεγχο και την πρόληψη ασθενειών δημοσίευσε πρόσφατα τη μεγαλύτερη σειρά ασθενών μέχρι σήμερα με covid-19 στην ηπειρωτική Κίνα, με το συνολικό ποσοστό θνησιμότητας από κρούσματα να ανέρχεται 2,3% (1023 θάνατοι μεταξύ 44 672 επιβεβαιωμένων κρουσμάτων), αλλά η θνησιμότητα έφθασε το 10,5% σε ασθενείς με υποκείμενο καρδιαγγειακό νόσημα.
Στην τρέχουσα μελέτη, μεταξύ 187 ασθενών με COVID- 19, 52 (27,8%) παρουσίασε μυοκαρδιακή βλάβη, όπως αποδεικνύεται από την αύξηση των επιπέδων της TnT, και η θνησιμότητα ήταν σημαντικά υψηλότερη σε ασθενείς με αυξημένα επίπεδα TnT από ό, τι σε ασθενείς με φυσιολογικά επίπεδα TnT (59,6% έναντι 8,9%). Η διάμεση (IQR) διάρκεια από την έναρξη της νόσου έως το θάνατο ήταν 23,23 (8-41) ημέρες στην ομάδα με αυξημένα επίπεδα TnT.
Οι ασθενείς με υποκείμενη καρδιαγγειακή νόσο και αύξηση των επιπέδων TnT είχαν την υψηλότερη θνησιμότητα (69,44%) και το συντομότερο χρόνο επιβίωσης. Ωστόσο, οι ασθενείς με υποκείμενη καρδιαγγειακή νόσο αλλά με φυσιολογικά επίπεδα TnT κατά τη διάρκεια της νόσου εμφάνισαν ευνοϊκότερη πρόγνωση, σε σύγκριση με ασθενείς με αυξημένα επίπεδα TnT αλλά χωρίς υποκείμενη καρδιαγγειακή νόσο (θνησιμότητα, 13,3% έναντι 37,5%).
Η τρέχουσα μελέτη δείχνει ότι οι ασθενείς με υποκείμενη καρδιαγγειακή νόσο και άλλες συννοσηρότητες είναι πιο επιρρεπείς σε μυοκαρδιακή βλάβη κατά τη διάρκεια του COVID- 19. Για ασθενείς με υποκείμενη καρδιαγγειακή νόσο, συμπεριλαμβανομένης της υπέρτασης, της στεφανιαίας νόσου και της καρδιομυοπάθειας, η ιογενής λοίμωξη με κορωνοϊό μπορεί να βλάψει περαιτέρω τα μυοκαρδιακά κύτταρα μέσω διαφόρων μηχανισμών, συμπεριλαμβανομένης της άμεσης βλάβης από τον ιό, συστηματική φλεγμονώδη αντίδραση, αποσταθεροποίηση στεφανιαίας πλάκας και επιδεινούμενη υποξία. Ως εκ τούτου, οι ασθενείς με καρδιαγγειακή νόσο είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν μυοκαρδιακή βλάβη μετά από λοίμωξη COVID- 19 και υψηλότερο κίνδυνο θανάτου. Ωστόσο, είναι επίσης αξιοσημείωτο ότι το 16% των ασθενών με υποκείμενη καρδιαγγειακή νόσο αλλά με φυσιολογικά επίπεδα TnT είχε σχετικά ευνοϊκό αποτέλεσμα σε αυτή τη μελέτη. Τα δεδομένα αυτά υποδεικνύουν ότι οι βιοδείκτες του μυοκαρδίου θα πρέπει να αξιολογούνται σε ασθενείς με CVD που αναπτύσσουν COVID- 19 για διαστρωμάτωση κινδύνου και πιθανή έγκαιρη και πιο επιθετική παρέμβαση.
Συμπερασματικά:
Η μυοκαρδιακή βλάβη έχει σημαντική συσχέτιση με θανατηφόρα αποτελέσματα του COVID-19, ενώ η πρόγνωση των ασθενών με υποκείμενη καρδιαγγειακή νόσο αλλά χωρίς μυοκαρδιακή βλάβη φαίνεται σχετικά ευνοϊκή. Η μυοκαρδιακή βλάβη σχετίζεται με δυσλειτουργία της καρδιακής λειτουργίας και κοιλιακές ταχυαρρυθμίες και η φλεγμονή μπορεί να αποτελεί έναν κύριο παθογενετικό μηχανισμό.
Πηγή:
Guo T, Fan Y, Chen M, et al. Cardiovascular Implications of Fatal Outcomes of Patients With Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) [published online ahead of print, 2020 Mar 27]. JAMA Cardiol. 2020;e201017. doi:10.1001/jamacardio.2020.1017
Μετάφραση-Επιμέλεια
Μάριος Δ. Κολιός
Ειδικός Καρδιολόγος-Στρατιωτικός Ιατρός
Επιστημονικός Συνεργάτης Α΄Καρδιολογικής Κλινικής ΠΓΝ Ιωαννίνων
