Ορθοστατική Υπόταση
Τι είναι η ορθοστατική υπόταση;
Η ορθοστατική υπόταση είναι η πτώση της αρτηριακής πίεσης που μπορεί να συμβεί σε μερικούς ανθρώπους όταν σηκώνονται από την καθιστική θέση ή όταν παραμένουν όρθιοι για κάποιο χρονικό διάστημα. Αυτή η πτώση της αρτηριακής πίεσης μπορεί να σας κάνει να αισθανθείτε ζάλη ή τάση προς λιποθυμία, ή ακόμα και να οδηγήσει σε απώλεια των αισθήσεων και πτώση.
Ποια είναι τα συμπτώματα της ορθοστατικής υπότασης;
Τα συμπτώματα όλα εμφανίζονται όταν σηκώνεστε μετά από καθιστική ή ύπτια θέση. Μπορούν να περιλαμβάνουν:
●Αίσθημα ζάλης
●Θολή ή αμυδρή όραση
●Αδυναμία
●Λιποθυμία (αυτό ονομάζεται συγκοπή)
Τι μπορεί να προκαλέσει ορθοστατική υπόταση;
Υπάρχουν πολλές αιτίες ορθοστατικής υπότασης. Αυτό μπορεί να συμβεί εάν:
●Δεν υπάρχει αρκετό υγρό στις αρτηρίες σας – Αυτό μπορεί να συμβεί αν χάσετε αίμα ή αν είστε “αφυδατωμένοι”, που σημαίνει ότι δεν έχετε αρκετά υγρά. Μπορεί να αφυδατωθείτε εάν:
•Δεν πίνετε αρκετά υγρά
•Έχετε σοβαρή διάρροια ή έμετο
•Ιδρώνετε πολύ (για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια της άσκησης)
●Η καρδιά σας δεν αντλεί αρκετό αίμα
●Τα νεύρα και οι ορμόνες στο σώμα σας που ελέγχουν τα αιμοφόρα αγγεία δεν λειτουργούν κατάλληλα
●Παίρνετε ορισμένα φάρμακα
Σε μερικούς ανθρώπους, η ορθοστατική υπόταση συνδέεται με ένα άλλο πρόβλημα, όπως ο διαβήτης ή η νόσος του Πάρκινσον. Αλλά πολλοί άνθρωποι που είναι κατά τα άλλα υγιείς μπορεί να έχουν ορθοστατική υπόταση με τους ηλικιωμένους να έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να εκδηλώσουν ορθοστατική υπόταση από ότι οι νέοι.
Να επισκεφθώ τον ιατρό μου;
Ναι. Εάν αισθάνεστε συχνά ζάλη ή ότι μπορεί να λιποθυμήσετε όταν σηκώνεστε, δείτε τον ιατρό σας. Εάν λιποθυμήσετε (απώλεια αισθήσεων), θα πρέπει να ενημερώσετε το γιατρό σας.
Υπάρχει τεστ ορθοστατικής υπότασης;
Ναι. Υπάρχουν μερικές δοκιμασίες που μπορούν να βοηθήσουν το γιατρό σας να ανακαλύψει εάν η ορθοστατική υπόταση προκαλεί τα συμπτώματά σας. Η απλούστερη εξέταση είναι να ληφθεί η πίεση και ο σφυγμός σας ενώ κάθεστε ή ξαπλώνετε και έπειτα πάλι αφότου στέκεστε επάνω. Άλλες δοκιμές θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν:
●Εξετάσεις αίματος για να δείτε αν έχετε μια κατάσταση που ονομάζεται “αναιμία”, η οποία είναι όταν το σώμα έχει πολύ λίγα ερυθρά αιμοσφαίρια
●Εξετάσεις αίματος για να ελέγξετε ότι το αίμα σας έχει τη σωστή χημική ισορροπία και ότι τα επίπεδα υγρών σας και των ηλεκτρολυτών σας είναι φυσιολογικά
●Εξετάσεις για να ελεγχθεί η σωστή ή μη λειτουργία της καρδιάς (υπέρηχος καρδιάς-δοκιμασία κόπωσης-holter ρυθμού-πίεσης-δοκιμασία ανάκλισης)
Πώς αντιμετωπίζεται η ορθοστατική υπόταση;
Το πρώτο πράγμα που ο γιατρός σας θα θελήσει να κάνει για να «θεραπεύσει» την ορθοστατική υπόταση σας είναι να ανακαλύψει εάν προκαλείται από οποιαδήποτε φάρμακο που παίρνετε. Εάν ναι, μπορεί να σας το αντικαταστήσει με άλλο φάρμακο ή να μειώσει τη δόση σας. Τα φάρμακα που μπορούν να προκαλέσουν ορθοστατική υπόταση περιλαμβάνουν αυτά που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία:
●Υψηλής πίεση αίματος (αρτηριακής υπέρτασης)
●Πόνου στο στήθος που προκαλείται από καρδιακές παθήσεις (που ονομάζεται “στηθάγχη”)
●Κατάθλιψης
Μπορώ να κάνω κάτι μόνος μου για να νιώσω καλύτερα;
Ναι. Υπάρχουν μερικά πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να μειώσετε τα προβλήματα που προκαλούνται από ορθοστατική υπόταση αλλά θα πρέπει να δοκιμάσετε αυτά τα πράγματα μόνο μετά από συνεννόηση με τον ιατρό σας.
●Σηκωθείτε αργά και δώστε στο σώμα σας χρόνο για να προσαρμοστεί. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό όταν σηκώνεστε από το κρεβάτι το πρωί. Ξεκινήστε με το να κάθεστε και να περιμένετε λίγο. Στη συνέχεια, ταλαντεύετε τα πόδια σας πάνω από την πλευρά του κρεβατιού και περιμένετε λίγο περισσότερο. Όταν σηκώνεστε, σιγουρευτείτε ότι έχετε κάτι για να κρατήθείτε σε περίπτωση που αρχίζετε να αισθάνεστε ζάλη.
●Αποφύγετε τρέξιμο, πεζοπορία, ή οτιδήποτε που παίρνει πολλή ενέργεια στον θερμό καιρό. Αυτές οι δραστηριότητες μπορεί να επιδεινώσουν και να επιτείνουν την ορθοστατική υπόταση.
●Βεβαιωθείτε ότι πίνετε αρκετά υγρά, ειδικά σε ζεστό καιρό.
●Βάλτε ένα μικρό μαξιλάρι στο κεφάλι του κρεβατιού σας. Αυτό θα αυξήσει το κεφάλι σας πάνω από την καρδιά σας ελαφρώς.
●Χρησιμοποιείστε κάλτσες “συμπίεσης” (ειδικές ελαστικές κάλτσες). Αυτές που φτάνουν μέχρι τη μέση σας είναι πιο αποτελεσματικές, αλλά μπορεί να είναι πιο δύσκολο να χρησιμοποιηθούν.
●Αποφύγετε να πίνετε πολύ αλκοόλ.
Κείμενο
Horacio Kaufmann, MD
Μετάφραση-Επιμέλεια
Μάριος Δ. Κολιός
Ειδικός Καρδιολόγος-Στρατιωτικός Ιατρός
Επιστημονικός Συνεργάτης Α’ Καρδιολογικής Κλινικής ΠΓΝ Ιωαννίνων
Βιβλιογραφία
Freeman R, Wieling W, Axelrod FB, et al. Consensus statement on the definition of orthostatic hypotension, neurally mediated syncope and the postural tachycardia syndrome. Clin Auton Res 2011; 21:69.
Shibao C, Grijalva CG, Raj SR, et al. Orthostatic hypotension-related hospitalizations in the United States. Am J Med 2007; 120:975.
Sathyapalan T, Aye MM, Atkin SL. Postural hypotension. BMJ 2011; 342:d3128.
Huang CC, Sandroni P, Sletten DM, et al. Effect of age on adrenergic and vagal baroreflex sensitivity in normal subjects. Muscle Nerve 2007; 36:637.
Finucane C, O’Connell MD, Fan CW, et al. Age-related normative changes in phasic orthostatic blood pressure in a large population study: findings from The Irish Longitudinal Study on Ageing (TILDA). Circulation 2014; 130:1780.
Rutan GH, Hermanson B, Bild DE, et al. Orthostatic hypotension in older adults. The Cardiovascular Health Study. CHS Collaborative Research Group. Hypertension 1992; 19:508.
de la Iglesia B, Ong AC, Potter JF, et al. Predictors of orthostatic hypotension in patients attending a transient ischaemic attack clinic: database study. Blood Press 2013; 22:120.
van Hateren KJ, Kleefstra N, Blanker MH, et al. Orthostatic hypotension, diabetes, and falling in older patients: a cross-sectional study. Br J Gen Pract 2012; 62:e696.
Valbusa F, Labat C, Salvi P, et al. Orthostatic hypotension in very old individuals living in nursing homes: the PARTAGE study. J Hypertens 2012; 30:53.
Fotherby MD, Potter JF. Orthostatic hypotension and anti-hypertensive therapy in the elderly. Postgrad Med J 1994; 70:878.
Feldstein C, Weder AB. Orthostatic hypotension: a common, serious and underrecognized problem in hospitalized patients. J Am Soc Hypertens 2012; 6:27.
Aung AK, Corcoran SJ, Nagalingam V, et al. Prevalence, associations, and risk factors for orthostatic hypotension in medical, surgical, and trauma inpatients: an observational cohort study. Ochsner J 2012; 12:35.
Kaufmann H. Neurally mediated syncope and syncope due to autonomic failure: differences and similarities. J Clin Neurophysiol 1997; 14:183.
Téllez MJ, Norcliffe-Kaufmann LJ, Lenina S, et al. Usefulness of tilt-induced heart rate changes in the differential diagnosis of vasovagal syncope and chronic autonomic failure. Clin Auton Res 2009; 19:375.
Robertson D, Robertson RM. Causes of chronic orthostatic hypotension. Arch Intern Med 1994; 154:1620.
Norcliffe-Kaufmann L, Kaufmann H, Palma JA, et al. Orthostatic heart rate changes in patients with autonomic failure caused by neurodegenerative synucleinopathies. Ann Neurol 2018; 83:522.
Metzler M, Duerr S, Granata R, et al. Neurogenic orthostatic hypotension: pathophysiology, evaluation, and management. J Neurol 2013; 260:2212.
Palma JA, Gomez-Esteban JC, Norcliffe-Kaufmann L, et al. Orthostatic hypotension in Parkinson disease: how much you fall or how low you go? Mov Disord 2015; 30:639.
Kaufmann H, Biaggioni I. Autonomic failure in neurodegenerative disorders. Semin Neurol 2003; 23:351.
Palma JA, Kaufmann H. Treatment of autonomic dysfunction in Parkinson disease and other synucleinopathies. Mov Disord 2018; 33:372.
Kaufmann H, Nahm K, Purohit D, Wolfe D. Autonomic failure as the initial presentation of Parkinson disease and dementia with Lewy bodies. Neurology 2004; 63:1093.
Kaufmann H, Norcliffe-Kaufmann L, Palma JA, et al. Natural history of pure autonomic failure: A United States prospective cohort. Ann Neurol 2017; 81:287.
