Κάπνισμα και pack years-Υπολογίστε το δικό σας σκορ

Το 2015 υπολογίστηκε ότι περίπου 20% των ανδρών και 16% των γυναικών στις ΗΠΑ κάπνιζαν. Παγκοσμίως, 1,3 δις άνθρωποι καπνίζουν. Η πλειοψηφία αυτών κατοικεί σε αναπτυσσόμενες χώρες, όπου τα ποσοστά καπνιζόντων φτάνουν ως και 50% για τους άνδρες.

Οι περισσότεροι καπνιστές προέρχονται συνήθως από χαμηλά βιοτικά και κοινωνικοοικονομικά στρώματα. Οι περισσότεροι καπνιστές ξεκινούν το κάπνισμα σε ηλικία κάτω των 18 ετών, και συνηθέστερα σε ηλικία 14-15 ετών. Περίπου το 16% των μαθητών αναφέρουν ότι καπνίζουν.
Οι επιπτώσεις του τσιγάρου στην ανάπτυξη καρδιαγγειακών συμβαμάτων, αναπνευστικών νοσημάτων και καρκίνου είναι ευρέως πια γνωστά στην επιστημονική κοινότητα και το κοινό. Παρόλα αυτά, και παρά τα εκτενή δεδομένα και τις έντονες προσπάθειες που έχουν γίνει για την ενημέρωση του κοινού, πολλοί καπνιστές πιστεύουν ότι το τσιγάρο δεν είναι βλαβερό για την υγεία τους, ή για την οικογένειά τους.

Ποια είναι η συσχέτιση μεταξύ καπνίσματος και καρδιαγγειακής νόσου;
Καταρχάς, το κάπνισμα αποτελεί ανεξάρτητο μείζονα παράγοντα κινδύνου για εμφάνιση αθηροσκληρωτικής καρδιαγγειακής νόσου, στεφανιαίας νόσου και εμφράγματος μυοκαρδίου, εγκεφαλικής αγγειακής νόσου και εγκεφαλικών επεισοδίων, ενώ αυξάνει την θνητότητα ανεξάρτητα από άλλους παράγοντες, και όλα αυτά συσχετίζονται και με την ποσότητα καπνού που καταναλώνεται.

Η επίπτωση εμφράγματος μυοκαρδίου αυξάνεται 6 φορές στις γυναίκες και τουλάχιστον 3 φορές στους άνδρες που καπνίζουν τουλάχιστον 20 τσιγάρα την ημέρα, δηλαδή λιγότερο από ένα πακέτο, σε σύγκριση με άτομα που δεν έχουν καπνίσει ποτέ. Οι ασθενείς που συνεχίζουν να καπνίζουν ενώ έχουν ήδη γνωστή στεφανιαία νόσο, δηλαδή βλάβη στα αγγεία της καρδιάς, έχουν αυξημένο κίνδυνο για επανεμφάνιση εμφράγματος μυοκαρδίου και θάνατο, συμπεριλαμβανομένου του αιφνίδιου καρδιακού θανάτου. Αντιθέτως, σε εμφραγματίες που διακόπτουν το κάπνισμα, ο κίνδυνος για νέο επεισόδιο μειώνεται σταδιακά σε βάθος χρόνου.

Οι ασθενείς που συνεχίζουν να καπνίζουν μετά από αγγειοπλαστική ή bypass, έχουν σημαντικά υψηλότερη θνητότητα, σε σχέση με εκείνους που το διακόπτουν.
Επιπλέον, οι καπνιστές έχουν υψηλό κίνδυνο εμφάνισης περιφερικής αγγειακής νόσου. Η περιφερική αγγειακή νόσος περιλαμβάνει προσβολή και στένωση των αγγείων των κάτω άκρων που οδηγεί σε πόνο των ποδιών κατά τη βάδιση ως και σε ακρωτηριασμό τους, σε προσβολή των καρωτίδων , που οδηγεί σε εγκεφαλικό επεισόδιο, ή σε προσβολή άλλων αγγείων του σώματος.

Ο κίνδυνος για εγκατάσταση καρδιαγγειακής νόσου είναι σημαντικός, ακόμα και σε πολύ μικρές δόσεις καπνού .Ακόμα και καπνιστές που καταναλώνουν λιγότερο από 5 τσιγάρα την ημέρα, έχουν σημαντικά αυξημένο κίνδυνο για εγκεφαλικό αγγειακό επεισόδιο και έμφραγμα μυοκαρδίου. Με σταδιακή αύξηση της κατανάλωσης καπνού, ο κίνδυνος για εμφάνιση καρδιαγγειακών συμβαμάτων αυξάνεται ακόμα περισσότερο, όπως έχει αποδειχθεί ξεκάθαρα σε πολλαπλές μελέτες.
Όσο αφορά τις άλλες μορφές καπνού, εκτός του τσιγάρου, όπως του πούρου, της πίπας ή του άκαπνου τσιγάρου, τα δεδομένα δεν είναι τόσο ξεκάθαρα. Πολλές μελέτες όμως έχουν αναδείξει και σε αυτές τις μορφές αύξηση του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου.

Τα δεδομένα για το κάπνισμα πίπας είναι πιο περιορισμένα. Παρόλα αυτά , και εδώ οι μελέτες υποστηρίζουν την αύξηση των εμφραγμάτων και εγκεφαλικών σε σύγκριση με όσους δεν καπνίζουν.
Όμως και το παθητικό κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο για καρδιαγγειακά συμβάματα, κάτι το οποίο θα αναλύσουμε και στη συνέχεια.

Παρόλο που η συσχέτιση μεταξύ στεφανιαίας νόσου και καπνίσματος, ακόμα και του παθητικού καπνίσματος, είναι ξεκάθαρη, δεν είναι πλήρως αποσαφηνισμένος ο μηχανισμός με τον οποίο προκαλείται. Φαίνεται να εμπλέκονται πολλαπλοί παράγοντες καθώς το κάπνισμα δρα ποικιλοτρόπως στον ανθρώπινο οργανισμό. Το κάπνισμα επηρεάζει δυσμενώς το λιπιδαιμικό προφίλ, αυξάνει την LDL, την κακή χοληστερίνη, αυξάνει τα τριγλυκερίδια, και ελαττώνει την HDL, την καλή χοληστερίνη. Επίσης , προάγει την σύνθεση της αθηρωματικής πλάκας, η οποία σταδιακά αποφράσσει τα αγγεία.

Το κάπνισμα ενεργοποιεί το συμπαθητικό σύστημα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της καρδιακής συχνότητας και της αρτηριακής πίεσης, και την σύσπαση των στεφανιαίων αγγείων, προάγοντας το έμφραγμα και το εγκεφαλικό επεισόδιο. Επιπλέον ο καπνός περιέχει μονοξείδιο του άνθρακα. Καθώς αυτός εισπνέεται, ελαττώνει τα επίπεδα του οξυγόνου που τρέφουν την καρδιά και τα υπόλοιπα όργανα.
Το κάπνισμα προκαλεί μία γενικευμένη συστηματική φλεγμονή σε όλο τον οργανισμό και με αυτό τον τρόπο προάγει την δημιουργία θρόμβου, την ενεργοποίηση των αιμοπεταλίων και την πήξη του αίματος, που με τη σειρά του οδηγεί στο έμφραγμα και το εγκεφαλικό.
Επηρεάζει την λειτουργία των αγγείων τόσο της καρδιάς όσο και των άλλων οργάνων, στενεύοντας την διάμετρό τους και με αυτό τον τρόπο ελαττώνεται η ποσότητα αίματος προς την καρδιά, τον εγκέφαλο και τα υπόλοιπα όργανα.

Λαμβάνοντας υπόψιν τα ανωτέρω, υπολογίζετε ότι μέχρι το 2030 , οκτώ εκατομμύρια άνθρωποι θα πεθαίνουν ετησίως από το τσιγάρο. Οι τρεις κύριοι τρόποι που προκαλεί θάνατο, είναι η καρδιαγγειακή νόσος, ο καρκίνος του πνεύμονα και η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια.
Επομένως είναι αυτονόητο ότι η διακοπή του καπνίσματος έχει πολλά πλεονεκτήματα!

Τι είνα τα pack-years (πακέτα-έτη);

Ένα πακέτο-έτος (pack-year) είναι μια κλινική ποσοτικοποίηση του καπνίσματος που χρησιμοποιείται για τη μέτρηση της έκθεσης ενός ατόμου στον καπνό. Αυτό χρησιμοποιείται για να αξιολογήσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα ή άλλων παθολογιών που σχετίζονται με τη χρήση καπνού. Ωστόσο, είναι δύσκολο να βασιστούμε στην αξιολόγηση μόνο με βάση τα pack-years λόγω της διαφορετικής φύσης της συσκευασίας από διαφορετικές εταιρείες.

Ορισμός

Το πακέτο-έτος είναι μια μονάδα για τη μέτρηση της ποσότητας καπνού που ένα άτομο έχει καπνίσει για μεγάλο χρονικό διάστημα. Υπολογίζεται πολλαπλασιάζοντας τον αριθμό των τσιγάρων που καπνίζουν ανά ημέρα με τον αριθμό των ετών που έχει καπνίσει το άτομο. Για παράδειγμα, 1 πακέτο-έτος είναι ίσο με το κάπνισμα 20 τσιγάρων (1 πακέτο) ανά ημέρα για 1 έτος, ή 40 τσιγάρων ανά ημέρα για μισό χρόνο, και ούτω καθεξής.

Ένα πακέτο-έτος είναι το ισοδύναμο με το κάπνισμα 365 πακέτων ή 7.305 τσιγάρων, σε ένα χρόνο.

Γιατί να το χρησιμοποιήσετε;

Αποτελεί πρότυπο κλινικό μέτρο της ποσοτικοποίησης του καπνίσματος.

Συσχετίζεται με την επιβίωση, ιδιαίτερα σε ασθενείς με διάγνωση καρκίνο του πνεύμονα. Σε μία μελέτη ασθενών με προχωρημένο καρκίνο του πνεύμονα (στάδιο IIIB/IV NSCLC), η διάμεση συνολική επιβίωση ήταν 10,8 μήνες σε ασθενείς με >15 pack-years, σε σύγκριση με 14,6 μήνες σε ασθενείς με ≤15 pack years (Janjigian 2010).

Υπολογίστε εάν είστε καπνιστής , τα δικά σας pack-years απλά με τον ακόλουθο τύπο.

Ερμηνεία:

Περισσότερα pack-years συσχετίζονται με υψηλότερο κίνδυνο πνευμονοπάθειας και καρδιοπάθειας, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του πνεύμονα. Εξετάστε το ενδεχόμενο ελέγχου με αξονική τομογραφία χαμηλής δόσης σε ασθενείς ≥55 ετών με ιστορικό ≥30 pack-years.

LITERATURE

CLINICAL PRACTICE GUIDELINES

Moyer VA. Screening for lung cancer: U.S. Preventive Services Task Force recommendation statement. Ann Intern Med. 2014;160(5):330-8.Wood DE, Kazerooni EA, Baum SL, et al. Lung Cancer Screening, Version 3.2018, NCCN Clinical Practice Guidelines in Oncology. J Natl Compr Canc Netw. 2018;16(4):412-441.

OTHER REFERENCES

Janjigian YY, Mcdonnell K, Kris MG, et al. Pack-years of cigarette smoking as a prognostic factor in patients with stage IIIB/IV nonsmall cell lung cancer. Cancer. 2010;116(3):670-5.

Ποια είναι τα οφέλη από την διακοπή του καπνίσματος;
Αν διακόψεις το κάπνισμα, ελαττώνεις σημαντικά την πιθανότητα να εμφανίσεις καρδιαγγειακά προβλήματα ή να πεθάνεις από προβλήματα καρδιάς, πνευμόνων, νεφρών, ή καρκίνου. Επίσης μειώνει την πιθανότητα να εμφανίσεις οστεοπόρωση. Επιπλέον η διακοπή του καπνίσματος θα κάνει το δέρμα σου να φαίνεται νεότερο και θα μειώσει τις πιθανότητες να έχεις σεξουαλικά προβλήματα. Η διακοπή του καπνίσματος θα βελτιώσεις την υγεία σου, ανεξάρτητα από το πόσο μεγάλος είσαι ή πόσο καιρό κάπνιζες.
Τι πρέπει να κάνω αν θέλω να διακόψω το κάπνισμα;
Κάνε τα εξής:

• Όρισε μία ημερομηνία διακοπής του καπνίσματος
• Ενημέρωσε την οικογένειά σου, τους φίλους σου και τους ανθρώπους γύρω σου ότι σχεδιάζεις να κόψεις το κάπνισμα
• Περίμενε ότι θα υπάρξουν και δύσκολες μέρες κατά την προσπάθειά σου αυτή
• Απομάκρυνε οποιαδήποτε προϊόντα καπνού από το σπίτι, το αμάξι και την εργασία σου
• Μίλησε με τον γιατρό σου για να σε βοηθήσει να διακόψεις το κάπνισμα

Πώς μπορεί να με βοηθήσει ο γιατρός μου;
Ο γιατρός σου μπορεί να σε συμβουλέψει για τον καλύτερο τρόπο με τον οποίο θα μπορέσεις να διακόψεις το κάπνισμα. Μπορεί επίσης να σε φέρει σε επαφή με συμβούλους υγείας που θα ενισχύσουν αυτή σου την προσπάθεια. Επιπλέον, ο γιατρός σου μπορεί να σου δώσει φάρμακα για:

• Να μειώσει την επιθυμία σου να καπνίσεις
• Να μειώσει το δυσάρεστο αίσθημα που μπορεί να εμφανιστεί στην προσπάθειά σου να διακόψεις το κάπνισμα

Ποια είναι τα συμπτώματα διακοπής του καπνίσματος;

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Δυσκολία στον ύπνο
• Αίσθημα υπερδιέγερσης, ευερεθιστότητας ή άγχους
• Αναστάτωση και θυμός
• Δυσκολία να σκέφτεσαι καθαρά

Κάποιοι άνθρωποι που διακόπτουν το κάπνισμα μπορεί προσωρινά να γίνουν καταθλιπτικοί. Αν νιώσεις τέτοια συμπτώματα, ενημέρωσε τον γιατρό σου.

Πώς βοηθούν τα φάρμακα;
Διαφορετικά φάρμακα δρουν με διαφορετικούς τρόπους:
Υποκατάστατα νικοτίνης βοηθούν στην ελάττωση των συμπτωμάτων απόσυρσης, καθώς η νικοτίνη είναι βασικό συστατικό των τσιγάρων. Υπάρχουν ποικίλες μορφές υποκατάστατων νικοτίνης, όπως δερματικά αυτοκόλλητα, τσίχλες, ρινικά σπρέι, ή εισπνεόμενα. Κάποια από αυτά μπορούν να αγοραστούν και χωρίς ιατρική συνταγή.

Η βουπροπιόνη είναι ένα συνταγογραφούμενο φάρμακο που ελαττώνει την επιθυμία σου να καπνίσεις.
H βαρενικλίνη είναι επίσης ένα συνταγογραφούμενο φάρμακο που μειώνει τα συμπτώματα από τη διακοπή του τσιγάρου. Αν νομίζεις ότι πρέπει να λάβεις μία τέτοια φαρμακευτική αγωγή και έχεις ιστορικό κατάθλιψης, αγχώδους διαταραχής ή καρδιακής νόσου, συζήτησε με τον γιατρό σου πριν ξεκινήσεις την φαρμακευτική αγωγή. Η βαρενικλίνη επίσης μπορεί να αυξήσει τη δράση του αλκοόλ , για το λόγο αυτό καλό θα ήταν να μειώσεις την ποσότητα του αλκοόλ που λαμβάνεις όσο λαμβάνεις την συγκεκριμένη αγωγή.
Αν λαμβάνεις βουπροπιόνη ή βαρενικλίνη και εμφανίσεις κάποιο από τα παρακάτω συμπτώματα, διέκοψε το φάρμακο και κάλεσε τον γιατρό σου:

• Γίνεις πολύ ευέξαπτος
• Εμφανίσεις κατάθλιψη
• Αρχίσεις να κάνεις περίεργα πράγματα
• Σκέφτεσαι να κάνεις κακό στον εαυτό σου

Πώς λειτουργεί η θεραπεία με σύμβουλο υγείας;
Οι συνεδρίες μπορεί να γίνουν είτε στο γραφείο του συμβούλου είτε από το τηλέφωνο. Ένας σύμβουλος μπορεί να σε βοηθήσει να:

• Καταλάβεις τι σε ωθεί στο κάπνισμα και να βρεις εναλλακτικούς τρόπους για να το διακόψεις
• Ξεπεράσεις τα συμπτώματα απόσυρσης
• Καταλάβεις τι δεν πήγε καλά όταν προσπάθησες στο παρελθόν να διακόψεις το τσιγάρο

Τι είναι πιο αποτελεσματικό;
Οι μελέτες δείχνουν ότι υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα να διακόψεις το κάπνισμα αν λαμβάνεις κάποια αγωγή σε συνδυασμό με συμβουλευτική από κάποιον σύμβουλο υγείας. Μπορεί επίσης να βοηθήσει αν συνδυάζεις υποκατάστατα νικοτίνης με κάποια άλλη αγωγή.

Τι συμβαίνει με το ηλεκτρονικό τσιγάρο;
Πολλοί αναρωτιούνται αν η χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου βοηθάει στην διακοπή του καπνίσματος. Οι γιατροί δεν συστήνουν τη χρήση του έναντι της συμβουλευτικής ή της φαρμακευτικής αγωγής. Αυτό διότι, το ηλεκτρονικό τσιγάρο περιέχει επίσης νικοτίνη, όπως επίσης και άλλα συστατικά τα οποία μπορεί να είναι βλαβερά. Ακόμα δεν είναι ξεκάθαρο πώς μπορεί αυτά τα συστατικά να επιδράσουν στο σώμα σου στο μέλλον.

Θα πάρω βάρος αν κόψω το κάπνισμα;
Ναι, μπορεί να πάρεις μερικά κιλά. Αλλά η διακοπή του καπνίσματος θα έχει πολύ περισσότερο ευεργετικές επιδράσεις στην υγεία σου από το να πάρεις λίγα κιλά. Επίσης, μπορεί να προλάβεις την αύξηση του βάρους σου, με το να γίνεις πιο ενεργητικός, να ασκηθείς και να τρως λιγότερο.

Τι άλλο μπορώ να κάνω για να αυξήσω την πιθανότητα να κόψω το κάπνισμα;

Μπορείς να:

• Ξεκινήσεις άσκηση
• Μείνεις μακριά από άλλους καπνιστές ή μέρη που σχετίζονται με τον καπνό. Αν κάποιος κοντινός σου άνθρωπος επίσης καπνίζει, ζήτα του αν προσπαθήσετε να το κόψετε μαζί.
• Έχε εύκαιρα μία καραμέλα, τσίχλα ή κάτι άλλο να μασήσεις αν χρειαστεί. Αν νιώσεις την ανάγκη να καπνίσεις, μάσησε καλύτερα μία τσίχλα ή μία καραμέλα.
• Μην απογοητεύεσαι, ακόμα και αν ξαναρχίσεις το κάπνισμα. Οι περισσότεροι άνθρωποι διακόπτουν το κάπνισμα μετά από αρκετές προσπάθειες.

Τι συμβαίνει αν είμαι έγκυος και καπνίζω;
Αν είσαι έγκυος, είναι πραγματικά πολύ σημαντικό για την υγεία του μωρού σου να διακόψεις το κάπνισμα. Ρώτησε τον γιατρό σου τι δυνατότητες υπάρχουν και τι είναι ασφαλέστερο για το μωρό σου.

Τα οφέλη της διακοπής του καπνίσματος

Ο καθηγητής Ρίτσαρντ Πέτο του Αυτοκρατορικού Ταμείου Έρευνας κατά του Καρκίνου στο Λονδίνο και ο Ρίτσαρντ… Ντολ,

ο άνδρας που συνέδεσε επιστημονικά το κάπνισμα με τον καρκίνο των Πνευμόνων αναφέρουν ότι αν ένας καπνιστής κόψει το κάπνισμα πριν από την ηλικία των 35 χρόνων, αποφεύγει κατά 90% τον κίνδυνο καρκίνου των πνευμόνων ενώ σε οποιαδήποτε ηλικία μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο καρδιοπάθειας. Αν σταματήσει κάποιος το κάπνισμα ακόμη και μετά από έμφραγμα (οξύ ισχαιμικό επεισόδιο) διπλασιάζει το προσδόκιμο επιβίωσης.
Για να μπει ένας καπνιστής σε διαδικασία διακοπής του καπνίσματος θα πρέπει :

• να νοιώσει μια εσωτερική επιθυμία για την αλλαγή αυτή,

• να αισθανθεί ότι απειλείται από τη συνήθεια του τσιγάρου τόσο αυτός όσο και οι γύρω του,

• να αισθανθεί ότι η απεξάρτηση από τη νικοτίνη θα επιφέρει σημαντικά οφέλη σε αυτόν και

• να αισθανθεί ότι είναι ικανός να αντεπεξέλθει στην αλλαγή αυτή.

Γενικά οι μη καπνιστές ζουν περισσότερα χρόνια από τους καπνιστές. Αντέχουν περισσότερο στις διάφορες μολύνσεις, γίνονται πιο γρήγορα καλά όταν αρρωστήσουν, υφίστανται καλύτερα τις συνθήκες χειρουργικής επέμβασης, αν κάποτε χειρουργηθούν.

Σε γενικές γραμμές και με απλά λόγια, αν καταφέρετε να κόψετε το τσιγάρο θα μεγιστοποιήσετε το προσδόκιμο επιβίωσης ενώ ταυτόχρονα μειώνετε και απομακρύνετε σημαντικά τις πιθανότητες για έμφραγμα, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, καρκίνο των πνευμόνων, καρκίνο του λάρυγγα, πνευμονοπάθεια, εμφύσημα. Έχει ανακοινωθεί ότι η πιθανότητα εμφράγματος μειώνεται στο μισό ένα χρόνο μετά την διακοπή του καπνίσματος.

Θα γλιτώσετε επίσης από την κακοσμία του στόματος, τον πονόλαιμο, τους πονοκεφάλους, τον καθημερινό βήχα, τις καούρες στομάχου, την κόπωση, την καταρροή και τη δύσπνοια κόπωσης. Θα βελτιώσετε την όσφρηση, τη γεύση, την απόδοση στην εργασία σας, τη σεξουαλική σας συμπεριφορά (διάθεση και ικανότητα).
Τα κέρδη από την διακοπή

Στοιχεία από την Αμερικάνικη Πνευμονολογική Εταιρεία, την Αμερικάνικη Αντικαρκινική Εταιρεία και από το Ινστιτούτο Αγωγής Υγείας Ελλάδας και Αμερικής.
20 λεπτά από το τελευταίο τσιγάρο

* Η αρτηριακή πίεση και ο καρδιακός σφυγμός πέφτουν σε φυσιολογικές τιμές.

* Η θερμοκρασία των άκρων (χεριών / ποδιών) αυξάνει σε φυσιολογικά επίπεδα.
8 ώρες από το τελευταίο τσιγάρο

* Το μονοξείδιο του άνθρακα στο αίμα πέφτει σε φυσιολογικές τιμές.

* Τα επίπεδα του οξυγόνου στο αίμα αυξάνουν.
24 ώρες από το τελευταίο τσιγάρο

* Αρχίζει να μειώνεται ο κίνδυνος αιφνίδιου καρδιακού επεισοδίου.
48 ώρες από το τελευταίο τσιγάρο

* Αρχίζει η αναγέννηση των νευρικών απολήξεων σε μύτη, γλώσσα, στόμα.

* Η αίσθηση της γεύσης και της όσφρησης αρχίζουν να επανέρχονται σε φυσιολογικά επίπεδα.
2 εβδομάδες έως και 3 μήνες από το τελευταίο τσιγάρο

* Βελτιώνεται η κυκλοφορία του αίματος γενικά.

* Βελτιώνεται το περπάτημα, μειώνεται η κόπωση.

* Αυξάνεται κατά 30% η αναπνευστική λειτουργία.

* Αρχίζει το νευρικό σύστημα να προσαρμόζεται στις νέες συνθήκες. Σπάνιες πια οι έντονες επιθυμίες για τσιγάρο.
1 μήνα έως 9 μήνες από το τελευταίο τσιγάρο

* Η συνολική ενέργεια του οργανισμού αυξάνει.

* Τα συμπτώματα που συνοδεύουν την χρόνια χρήση τσιγάρου μειώνονται (βήχας, καταρροή, συνάχι, κόπωση, λαχάνιασμα).

* Αποκαθίσταται ο φυσιολογικός ιστός της μύτης, του φάρυγγα, του λάρυγγα, των πνευμόνων.
1 χρόνο από το τελευταίο τσιγάρο

* Μειώνονται οι λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος.

* Μειώνεται το υπερβολικό ρίσκο για στεφανιαία καρδιοπάθεια στο μισό σε σχέση με τους καπνίζοντες.
5 χρόνια από το τελευταίο τσιγάρο

* Μειώνεται κατά 50% η πιθανότητα θανάτου από καρκίνο του πνεύμονα.

* Μειώνεται κατά 50% η πιθανότητα δημιουργίας καρκίνου του στόματος.
10 χρόνια από το τελευταίο τσιγάρο

* Η πιθανότητα θανάτου από καρκίνο των πνευμόνων είναι ίδια με αυτή των μη καπνιστών.

* Τα προκαρκινικά κύτταρα έχουν αντικατασταθεί με υγιή.

* Το ρίσκο για αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο είναι ίδιο με αυτό των μη καπνιστών.

* Μειώνεται δραστικά η πιθανότητα καρκίνου του στόματος, φάρυγγα, λάρυγγα, οισοφάγου, ουροδόχου κύστης, νεφρών και παγκρέατος.
15 χρόνια από το τελευταίο τσιγάρο

* Είναι σαν να μην είχατε καπνίσει ποτέ. Οι πιθανότητες για οποιαδήποτε ασθένεια είναι ίδιες με αυτές των μη καπνιστών

Διακοπή καπνίσματος-Τρόποι και Συμβουλές

Το κάπνισμα είναι σημαντική αιτία νοσηρότητας και θνητότητας. Περισσότεροι από 400.000 θάνατοι πραγματοποιούνται κάθε χρόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες ως αποτέλεσμα του καπνίσματος. Επιπλέον, η έκθεση στο παθητικό κάπνισμα εκτιμάται ότι προκαλεί 40.000 θανάτους κάθε χρόνο από καρδιακή νόσο και συμβάλλει και σε άλλες ασθένειες. Το κάπνισμα είναι μια σημαντική αιτία μη θανατηφόρων ασθενειών, όπως οστεοπόρωση, ρυτίδες του δέρματος, πεπτικό έλκος, ανικανότητα και επιπλοκές της εγκυμοσύνης. Ακόμη και το κάπνισμα λίγων τσιγάρων, όπως ένα τσιγάρο την ημέρα, συνδέεται με αυξημένους κινδύνους για την υγεία.

Η διακοπή του καπνίσματος και η παραμονή χωρίς καπνό μπορεί να είναι μια πρόκληση, αλλά πολλοί καπνιστές το έχουν κάνει.

Οφέλη της διακοπής του καπνίσματος

Η διακοπή του καπνίσματος έχει μεγάλα και άμεσα οφέλη για την υγεία ανδρών και γυναικών όλων των ηλικιών. Όσο νωρίτερα γίνει η διακοπή, τόσο μεγαλύτερα τα οφέλη. Οι άνθρωποι που παραιτήθηκαν από το κάπνισμα πριν από την ηλικία των 50, μειώνουν τον κίνδυνο θανάτου τους για τα επόμενα 15 χρόνια κατά το ήμισυ, σε σύγκριση με εκείνους που συνεχίζουν να καπνίζουν. Η διακοπή του καπνίσματος είναι επίσης σημαντική για εκείνους που δεν καπνίζουν, δεδομένου ότι είναι εκτεθειμένοι σε παθητικό κάπνισμα.

Καρδιαγγειακή νόσος — το κάπνισμα διπλασιάζει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακής ασθένειας και η διακοπή του καπνίσματος μπορεί να μειώσει γρήγορα αυτόν τον κίνδυνο. Ένα χρόνο μετά τη διακοπή του καπνίσματος, ο κίνδυνος θανάτου από στεφανιαία νόσο μειώνεται κατά το ενάμισι και συνεχίζει να μειώνεται με την πάροδο του χρόνου. Σε ορισμένες μελέτες, ο κίνδυνος καρδιακής προσβολής μειώθηκε στο ποσοστό των μη καπνιστών εντός δύο ετών από την διακοπή του καπνίσματος.

Πνευμονική νόσος — το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο μακροπρόθεσμων ασθενειών των πνευμόνων, όπως η χρόνια αποφρακτική πνευμονική νόσος. Ενώ μεγάλο μέρος της βλάβης των πνευμόνων που προκαλείται από το κάπνισμα δεν είναι αναστρέψιμο, η διακοπή του καπνίσματος μπορεί να μειώσει την περαιτέρω βλάβη στους πνεύμονες, και πολλοί καπνιστές με χρόνιο βήχα και πτύελα (φλέγμα από τους πνεύμονες) σημειώνουν βελτίωση σε αυτά τα συμπτώματα κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους μετά τη διακοπή του καπνίσματος.

Το άσθμα και το ξαφνικό σύνδρομο θανάτου βρεφών (SID) είναι πιο συνηθισμένα μεταξύ των παιδιών που εκτίθενται σε καπνό. Το κάπνισμα κάνει δυσκολότερη τη θεραπεία του άσθματος.

Καρκίνος — το κάπνισμα είναι υπεύθυνο για σχεδόν το 90% των περιπτώσεων καρκίνου του πνεύμονα. Η διακοπή του καπνίσματος μειώνει τον κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα εντός πέντε ετών από την παύση, αν και οι πρώην καπνιστές εξακολουθούν να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα από όσους δεν έχουν καπνίσει ποτέ.

Η διακοπή του καπνίσματος μπορεί επίσης να μειώσει τον κίνδυνο άλλων καρκίνων, όπως καρκίνους της κεφαλής και του τραχήλου (λαιμού), του οισοφάγου, του παγκρέατος και της ουροδόχου κύστης. Η διακοπή του καπνίσματος είναι ευεργετική ακόμα και μετά τη διάγνωση ενός από αυτούς τους καρκίνους, καθώς μειώνει τον κίνδυνο να γίνει ένας δεύτερος καρκίνος και μπορεί να βελτιώσει την πιθανότητα επιβίωσης από τον πρώτο καρκίνο.

Πεπτικό έλκος –  το κάπνισμα του τσιγάρου αυξάνει τον κίνδυνο εξέλιξης της ασθένειας του πεπτικού έλκους. Η διακοπή του καπνίσματος μειώνει τον κίνδυνο και αυξάνει το ρυθμό επούλωσης του έλκους, εάν έχουν αναπτυχθεί έλκη.

Οστεοπόρωση — το κάπνισμα αυξάνει την οστική απώλεια και αυξάνει τον κίνδυνο κατάγματος ισχίου στις γυναίκες. Η διακοπή του καπνίσματος αρχίζει να αντιστρέφει αυτόν τον κίνδυνο μετά από περίπου 10 χρόνια. Αυξημένη οστική απώλεια έχει επίσης παρατηρηθεί στους άνδρες καπνιστές, αν και δεν είναι σαφές πόσο πολύ ο κίνδυνος κατάγματος ενός άρρενος αυξάνεται με το κάπνισμα.

Άλλες ασθένειες — το κάπνισμα προκαλεί επίσης ή επιδεινώνει πολλές άλλες συνθήκες. Για παράδειγμα, οι έγκυες γυναίκες που καπνίζουν έχουν αυξημένο κίνδυνο να έχουν ένα μωρό ελλιποβαρές. Το κάπνισμα προκαλεί πρόωρες ρυτίδες στο δέρμα και αυξάνει τον κίνδυνο σεξουαλικών προβλημάτων (π.χ., ανικανότητα). Η διακοπή του καπνίσματος πιθανώς μειώνει τον κίνδυνο αυτών των παθήσεων.

Προετοιμασία για διακοπή

Το κάπνισμα αναγνωρίζεται ως μια χρόνια εθιστική ασθένεια. Οι καπνιστές, ωστόσο, μπορούν να διαφέρουν σημαντικά στον τρόπο με τον οποίο καπνίζουν. Λίγοι μπορεί να μην είναι εθισμένοι στο κάπνισμα, αν και εκτιμάται ότι 85 τοις εκατό των καπνιστών στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι εθισμένοι. Ακόμη και μεταξύ εκείνων που είναι εθισμένοι, μπορεί να υπάρχουν σημαντικές διαφορές στην επιτυχή διακοπή, στα συμπτώματα που συμβαίνουν όταν προσπαθείτε να το διακόψετε, και στους παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν σε υποτροπή.

Αφού αποφασίσετε να τερματίσετε το κάπνισμα, το πρώτο βήμα είναι συνήθως να ορίσετε μια ημερομηνία λήξης. Αυτή είναι η μέρα που θα κόψετε εντελώς το κάπνισμα. Ιδανικά, αυτή η ημερομηνία θα πρέπει να είναι στις επόμενες δύο εβδομάδες, αν και η επιλογή μιας ειδικής ημερομηνίας (π.χ., γενέθλια, επέτειος, ή διακοπές) είναι μια άλλη επιλογή.

Η μείωση του αριθμού των τσιγάρων που καπνίζουν πριν από την ημερομηνία λήξης συνιστάται από ορισμένους ως μέσο προετοιμασίας.

Άλλα βήματα που μπορεί να βοηθήσουν στην προετοιμασία για διακοπή περιλαμβάνουν τα εξής:

• Μιλήστε με έναν πάροχο υγειονομικής περίθαλψης σχετικά με τους τρόπους για να κόψετε το κάπνισμα. Η αλλαγή συμπεριφορών και η λήψη ενός φαρμάκου είναι οι δύο βασικές μέθοδοι για την διακοπή του καπνίσματος. Τα ποσοστά επιτυχίας είναι πιο υψηλά αν χρησιμοποιείτε και τις δύο μεθόδους μαζί.

• Σκεφτείτε τι συνέβη με τις προηγούμενες απόπειρες διακοπής. Τι δούλεψε; Τι δεν δούλεψε; Τι συνέβαλε στην υποτροπή;

• Πείτε στην οικογένεια, τους φίλους και τους συναδέλφους σχετικά με το σχέδιο να διακόψετε το κάπνισμα και να ζητήσετε την υποστήριξή τους.

• Προετοιμαστείτε για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων στέρησης νικοτίνης, όπως η επιθυμία για ένα τσιγάρο. Άλλα συμπτώματα στέρησης είναι πιο γενικά και συχνά δεν αναγνωρίζονται ως αντιπροσωπευτικά απόσυρσης νικοτίνης. Αυτά περιλαμβάνουν άγχος, δυσκολία στον ύπνο, ευερεθιστότητα, δυσκολία στη συγκέντρωση, ανησυχία, απογοήτευση ή θυμό, και κατάθλιψη. Αυτά τα συμπτώματα είναι μειωμένα και πιο ανεκτά όταν οι καπνιστές χρησιμοποιούν φαρμακευτική αγωγή για διακοπή του καπνίσματος. Αυτά περιλαμβάνουν over-the-counter φάρμακα, όπως έμπλαστρα νικοτίνης, τσίχλες, ή παστίλιες, ή συνταγογραφούμενα φάρμακα όπως βαρενικλίνης ή βουπροπιόνης.

Τα συμπτώματα στέρησης συνήθως γίνονται διαχειρίσιμα μέσα σε λίγες εβδομάδες από την πλήρη διακοπή του καπνίσματος. Τα συμπτώματα γενικά κορυφώνονται τις πρώτες τρεις ημέρες και μειώνονται κατά τις επόμενες τρεις έως τέσσερις εβδομάδες. Τα συμπτώματα ποικίλλουν σε ένταση, αλλά είναι γενικά ισχυρότερα σε βαρύτερους καπνιστές.

• Ετοιμαστείτε να αντιμετωπίσετε καταστάσεις που μπορεί να σας ωθήσουν εκ νέου στο κάπνισμα. Παραδείγματα περιλαμβάνουν καπνιστές στο σπίτι ή στο χώρο εργασίας, αγχωτικές καταστάσεις και το αλκοόλ. Οι διακοπές από την δουλειά μπορεί να είναι μια καλή περίοδος για να το διακόψετε. Αν ζείτε με έναν καπνιστή, εξετάστε το ενδεχόμενο να ζητήσετε από αυτό το άτομο να μην καπνίζει στο σπίτι ή το αυτοκίνητο για να σας βοηθήσει να τα καταφέρετε.

• Αναμένετε σποραδικές περιόδους έντονης επιθυμίας για τσιγάρο. Οι επιθυμίες μπορεί να ασκούνται από καταστάσεις που σχετίζονται με το κάπνισμα, από το στρες ή με την κατανάλωση οινοπνεύματος. Αυτές οι επιθυμίες είναι ένας κοινός λόγος για τους πρώην καπνιστές να υποτροπιάζουν. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι οποιαδήποτε επιθυμία θα φύγει σε λίγα λεπτά αν αποσπάσετε την προσοχή σας κάνοντας κάτι άλλο για λίγα λεπτά.

• Σχεδιάστε ένα πρόγραμμα άσκησης και μια εύλογη δίαιτα για να ελαχιστοποιήσετε την αύξηση του σωματικού βάρους. Η αύξηση του σωματικού βάρους μπορεί να προκύψει κατά τη διακοπή του καπνίσματος επειδή οι άνθρωποι τείνουν να τρώνε περισσότερο μετά την διακοπή. Τυπικά, οι άνθρωποι κερδίζουν ένα με δύο κιλά τις πρώτες δύο εβδομάδες, ακολουθούμενες από ένα έως τρία κιλά τους επόμενους τέσσερις με πέντε μήνες. Η μέση αύξηση βάρους είναι 4-4,5 κιλά. Τα οφέλη από την εγκατάλειψη του καπνίσματος είναι πολύ μεγαλύτερα από τον κίνδυνο απόκτησης βάρους.

Μπορείτε να κάνετε αλλαγές στη συμπεριφορά του τρόπου ζωής σας για να σας βοηθήσουν να τερματίσετε το κάπνισμα μόνοι σας ή μπορείτε να συμμετάσχετε σε μεμονωμένες ή ομαδικές συνεδρίες. Χρησιμοποιώντας αλλαγές συμπεριφοράς lifestyle με ένα φάρμακο αυξάνει τις πιθανότητές σας για επιτυχία.

Επίλυση προβλημάτων/εκπαίδευση δεξιοτήτων — όταν προετοιμάζεστε να διακόψετε το κάπνισμα, είναι σημαντικό να εντοπίζετε καταστάσεις ή δραστηριότητες που αυξάνουν τον κίνδυνο καπνίσματος ή υποτροπής. Μετά τον προσδιορισμό αυτών των καταστάσεων, ίσως χρειαστεί να αναπτύξετε νέες δεξιότητες αντιμετώπισης. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα:

• Κάντε αλλαγές στον τρόπο ζωής για να μειώσετε το στρες και να βελτιώσετε την ποιότητα ζωής, όπως η έναρξη ενός προγράμματος ασκήσεων ή η εκμάθηση τεχνικών χαλάρωσης. Η έντονη άσκηση μπορεί να ενισχύσει την ικανότητα να σταματήσετε το κάπνισμα και να αποφύγετε την υποτροπή και επίσης βοηθά να ελαχιστοποιήσετε ή να αποφύγετε την αύξηση του σωματικού βάρους.

• Ελαχιστοποιήστε το χρόνο με τους καπνιστές και σε μέρη όπου επιτρέπεται το κάπνισμα. Οι άνθρωποι που ζουν με καπνιστές μπορούν να εξετάσουν το ενδεχόμενο συνεννόησης μαζί τους για να σταματήσουν το κάπνισμα στο σπίτι ή στο αυτοκίνητο.

• Αναγνωρίστε ότι οι επιθυμίες συχνά οδηγούν σε υποτροπή. Οι επιθυμίες μπορούν να προληφθούν σε κάποιο βαθμό αποφεύγοντας καταστάσεις που σχετίζονται με το κάπνισμα, ελαχιστοποιώντας το στρες και αποφεύγοντας το αλκοόλ. Οι επιθυμίες θα υποχωρήσουν. Κρατήστε τα προφορικά υποκατάστατα (όπως καρότα, ηλιόσποροι κ. λπ.) χρήσιμα για όταν αναπτυχθούν οι επιθυμίες.

• Αποφύγετε σκέψεις όπως « ένα τσιγάρο δεν θα βλάψει». Ένα τσιγάρο συνήθως οδηγεί σε πολλά περισσότερα.

Υποστήριξη — η υποστήριξη μπορεί να είναι πολύ χρήσιμη για την διακοπή του καπνίσματος. Η υποστήριξη μπορεί να προέρχεται από την οικογένεια και τους φίλους, έναν πάροχο υγειονομικής περίθαλψης, έναν σύμβουλο, μια τηλεφωνική γραμμή, ένα πρόγραμμα ανταλλαγής μηνυμάτων κειμένου ή ομάδες υποστήριξης. Εκτός από την ενθάρρυνση, είναι σημαντικό να έχετε κάποιον να συζητήσετε τυχόν προβλήματα που αναπτύσσονται κατά την προσπάθειά σας να το διακόψετε, όπως η αύξηση του σωματικού βάρους, η έλλειψη υποστήριξης από την οικογένεια και τους φίλους, ή παρατεταμένα συμπτώματα στέρησης.

Ομαδική Συμβουλευτική — τα προγράμματα ομάδας προσφέρονται από έναν αριθμό οργανισμών. Συνήθως περιλαμβάνουν διαλέξεις, ομαδική συνάντηση, και προτάσεις για την πρόληψη της υποτροπής. Το κόστος μπορεί να ποικίλλει από τίποτα σε αρκετές εκατοντάδες ευρώ.

Ύπνωση και βελονισμός — η ύπνωση και ο βελονισμός είναι δημοφιλείς μέθοδοι διακοπής του καπνίσματος. Αν και η επιστημονική υποστήριξη για αυτές τις δύο μεθόδους είναι αδύναμη, μερικοί άνθρωποι που έχουν αποτύχει με άλλες τεχνικές αισθάνονται ότι αυτές οι θεραπείες ήταν χρήσιμες.

Φάρμακα για την διακοπή του καπνίσματος

Υπάρχουν διάφορα φάρμακα που μπορεί να σας βοηθήσουν να σταματήσετε το κάπνισμα. Αποτελεσματικά φάρμακα περιλαμβάνουν βαρενικλίνη (Chanpix), και βουπροπιόνη (Zyban, Wellbutrin), συνταγογραφούμενα φάρμακα. Οποιοδήποτε από αυτά τα φάρμακα μπορεί να έχει παρενέργειες.

Θεραπεία αντικατάστασης νικοτίνης — χωρίς νικοτίνη, οι περισσότεροι άνθρωποι αναπτύσσουν συμπτώματα στέρησης. Αυτά περιλαμβάνουν κατάθλιψη, υπνηλία ή αυπνία, ευερεθιστότητα, απογοήτευση, θυμός, άγχος, δυσκολία συγκέντρωσης, ανησυχία, και λαχτάρα για νικοτίνη.

Η θεραπεία αντικατάστασης νικοτίνης έχει σχεδιαστεί για να μειώσει την ένταση αυτών των συμπτωμάτων και να κάνει τον καπνιστή πιο άνετο όταν παραιτηθεί, αλλά δεν θα αποτρέψει εντελώς τα συμπτώματα.

Η νικοτίνη είναι διαθέσιμη σε διάφορες μορφές: ως τσίχλα ή παστίλια, έμπλαστρο, ρινικό σπρέι ή συσκευή εισπνοής. Όλα εμφανίζονται ομοίως αποτελεσματικά. Ωστόσο, οι μεμονωμένοι καπνιστές μπορεί να βρουν μια μορφή ιδιαίτερα χρήσιμη. Συνδυασμοί αυτών των θεραπειών (συνήθως ένα έμπλαστρο συν κόμμι, παστίλιες, ρινικό σπρέι, ή συσκευή εισπνοής) είναι πιο αποτελεσματική από τη χρήση μιας μορφής μόνο.

Παραδείγματα συνδυαστικής θεραπείας περιλαμβάνουν ένα έμπλαστρο νικοτίνης, το οποίο μπορεί να φορεθεί για να παρέχει ένα σταθερό χαμηλό επίπεδο νικοτίνης, και κόμμι νικοτίνης, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί όπως απαιτείται για την έντονη επιθυμία τσιγάρου.

Η θεραπεία αντικατάστασης νικοτίνης είναι ασφαλής, ακόμα και σε άτομα με γνωστή καρδιακή νόσο.

Επιθέματα δέρματος — τα έμπλαστρα νικοτίνης παρέχουν νικοτίνη στο αίμα μέσα από ένα έμπλαστρο δέρματος. Αρκετές δόσεις είναι διαθέσιμες. Το υψηλότερο έμπλαστρο δόσης (21 mg/έμπλαστρο) είναι συνήθως κατάλληλο για άτομα που καπνίζουν 10 τσιγάρα (μισή συσκευασία) ή περισσότερο καθημερινά. Ελαφρύτεροι καπνιστές μπορεί να επιλέξουν το 14 mg/έμπλαστρο. Τα έμπλαστρα μειώνουν τα συμπτώματα στέρησης, αλλά δεν τα εξαλείφουν.

Ο συνδυασμός ενός εντατικού προγράμματος συμπεριφοράς και έμπλαστρων νικοτίνης μπορεί να διπλασιάσει τις πιθανότητές σας να διακόψετε το κάπνισμα.

Η θεραπεία με έμπλαστρα νικοτίνης συνιστάται γενικά σε “πλήρη δόση” για τέσσερις έως έξι εβδομάδες. Ορισμένες μάρκες των έμπλαστρων περιλαμβάνουν μια περίοδο πολλών επιπλέον εβδομάδων. Η μεγαλύτερη χρήση των έμπλαστρων νικοτίνης δεν βελτιώνει γενικά την πιθανότητα διακοπής.

Η χρήση της νικοτίνης τη νύχτα μπορεί να παρεμβαίνει στον ύπνο, προκαλώντας ζωηρά όνειρα. Από την άλλη πλευρά, η χρήση των έμπλαστρων νικοτίνης τη νύχτα αυξάνει το πρωί τα επίπεδα νικοτίνης του αίματος, που μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη νωρίς το πρωί συμπτωμάτων στέρησης. Υπάρχει χαμηλός κίνδυνος εθισμού με τα έμπλαστρα νικοτίνης.

Κόμμι (τσίχλα) — το κόμμι νικοτίνης περιέχει νικοτίνη που απελευθερώνεται αργά με μάσημα. Το κόμμι διατίθεται σε τεμάχια 2 και 4 mg.

Οι άνθρωποι που καπνίζουν 25 τσιγάρα την ημέρα ή λιγότερο μπορεί να χρησιμοποιήσουν 2 mg κόμμι νικοτίνης όταν απαιτείται. Οι καπνιστές που καπνίζουν περισσότερα από 25 τσιγάρα ανά ημέρα μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη δόση των 4 mg. Αυτό παράγει τα επίπεδα του αίματος της νικοτίνης 40 % χαμηλότερα από το κάπνισμα. Οι καπνιστές μπορούν να χρησιμοποιήσουν έως και 24 τεμάχια ανά ημέρα. Τα συμπτώματα στέρησης δεν εμποδίζονται από τη χρήση τους, αλλά η ένταση των συμπτωμάτων μπορεί να μειωθεί. Ένα πολύ μικρό ποσοστό των πρώην καπνιστών γίνονται χρόνιοι χρήστες τσιχλών, αλλά η χρήση των τσιχλών μακροπρόθεσμα είναι πολύ λιγότερο επικίνδυνη από το κάπνισμα.

Όταν χρησιμοποιείται με ένα εντατικό πρόγραμμα συμπεριφορικής, η τσίχλα νικοτίνης μπορεί να διπλασιάσει τις πιθανότητές σας να διακόψετε το κάπνισμα. Η χρήση των τσιχλών συνιστάται γενικά για τρεις έως έξι μήνες.

Η τσίχλα πρέπει να μασηθεί διαφορετικά από την κανονική τσίχλα. Για να είναι αποτελεσματική, η νικοτίνη πρέπει να απορροφάται από τα μάγουλα ή τα ούλα. Εάν μασηθεί πολύ γρήγορα, η νικοτίνη θα καταποθεί πιο γρήγορα , μπορεί να προκαλέσει στομαχικές διαταραχές και δεν είναι πολύ αποτελεσματική για τη θεραπεία της στέρησης νικοτίνης. Για να απορροφηθεί καλά, ο χρήστης πρέπει να μασάει αρκετά ώστε να αισθανθεί το «μυρμήγκιασμα» της νικοτίνης που απελευθερώνεται, τότε “ακουμπάει” την τσίχλα στο μάγουλο μέχρι να φύγει το μυρμήγκιασμα. Σε αυτό το σημείο, ο χρήστης την μασάει ξανά μέχρι να γίνει αισθητή η φαγούρα και μετά ακουμπάει ξανά την τσίχλα στο μάγουλο. Αυτός ο κύκλος επαναλαμβάνεται για 30 λεπτά και στη συνέχεια η τσίχλα απορρίπτεται. Οι χρήστες τσιχλών θα πρέπει να αποφεύγουν να πίνουν καφέ, αναψυκτικά ή χυμό πορτοκαλιού ενώ μασάνε τις τσίχλες ή για 15 λεπτά εκ των προτέρων, επειδή αυτά τα υγρά κάνουν το σάλιο όξινο, το οποίο περιορίζει την απορρόφηση νικοτίνης.

Υποτροπή

Οι περισσότεροι καπνιστές κάνουν πολλές προσπάθειες να σταματήσουν πριν να είναι σε θέση να σταματήσουν εντελώς. Το κάπνισμα είναι μια “υποτροπιάζουσα” κατάσταση, και η υποτροπή δεν πρέπει να θεωρείται ως αποτυχία. Κάθε μία προσπάθεια θα πρέπει να θεωρείται νίκη, και όσο περισσότερο διαρκεί, τόσο το καλύτερο.

Ωστόσο, εάν εμφανιστεί υποτροπή, είναι σημαντικό να καταλάβετε γιατί, έτσι ώστε η επόμενη προσπάθειά σας να είναι πιο επιτυχημένη. Να το θυμάστε αυτό όταν επιχειρείτε να τερματίσετε για πρώτη φορά. Αν έχετε επιτυχία για λίγο, μπορείτε να μάθετε τι βοήθησε και τι όχι και προσπαθήστε ξανά. Προσπαθήστε να καταλάβετε τους λόγους που σας οδήγησαν να αρχίσετε πάλι το κάπνισμα και να προσδιορίσετε αν χρησιμοποιήσατε τις μεθόδους (φαρμακευτική αγωγή, συμβουλευτική) σωστά. Στη συνέχεια, εξερευνήστε λύσεις για χρήση την επόμενη φορά. Εξετάστε το ενδεχόμενο να δοκιμάσετε διαφορετικές μεθόδους ή συνδυασμούς μεθόδων.

Οι περισσότερες υποτροπές εμφανίζονται την πρώτη εβδομάδα μετά την εγκατάλειψη, όταν τα συμπτώματα στέρησης είναι ισχυρότερα. Προσπαθήστε να κινητοποιήσετε μέσα υποστήριξης (π.χ., οικογένεια, φίλους) κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσιμης ώρας. Σκεφτείτε ανταμοιβές για το μη κάπνισμα. Χρησιμοποιήστε τα χρήματα που ξοδεύατε στα τσιγάρα για μια ειδική απόλαυση, όπως ένα μασάζ, μια ταινία, ένα νέο ντύσιμο, ή ένα ειδικό δείπνο.

Μεταγενέστερες υποτροπές συχνά συμβαίνουν σε αγχωτικές καταστάσεις ή με κοινωνικές καταστάσεις που σχετίζονται με το κάπνισμα, συχνά σε συνδυασμό με την κατανάλωση οινοπνεύματος. Η επίγνωση αυτών των καταστάσεων υψηλού κινδύνου μπορεί να βοηθήσει.

Άλλες μορφές καπνού

Ο καπνός έρχεται σε άλλες μορφές εκτός από τα τσιγάρα. Οι άνθρωποι μερικές φορές πιστεύουν ότι η χρήση αυτών των μορφών είναι καλύτερη γι ‘ αυτούς από το κάπνισμα. Ενώ οι συγκεκριμένοι κίνδυνοι διαφέρουν ανάλογα με τη μορφή, είναι σημαντικό να έχετε κατά νου ότι όλες οι μορφές καπνού συνδέονται με δυνητικά σοβαρούς κινδύνους για την υγεία.

E-τσιγάρα — τα ηλεκτρονικά τσιγάρα, είναι συσκευές που θερμαίνουν νικοτίνη σε ατμό που εισπνέεται. Αυτός ο ατμός έχει λιγότερες τοξίνες από τον καπνό που θα πάρετε από ένα τσιγάρο, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι χωρίς τοξίνες. Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με την αμερικανική υπηρεσία τροφίμων και φαρμάκων (FDA), παράγοντες που προκαλούν καρκίνο έχουν βρεθεί σε ηλεκτρονικά τσιγάρα.

Ορισμένα ηλεκτρονικά τσιγάρα έχουν αποδειχθεί ότι μειώνουν την επιθυμία να καπνίζουν παραδοσιακά τσιγάρα, έτσι οι άνθρωποι μερικές φορές αναρωτιούνται σχετικά με τη χρήση τους ως μέσο διακοπής του καπνίσματος. Επειδή είναι σχετικά νέα προϊόντα, τα ηλεκτρονικά τσιγάρα δεν έχουν ακόμη μελετηθεί αρκετά για να γνωρίζουμε αν είναι ένας ασφαλής και αποτελεσματικός τρόπος για να κόψει κάποιος το κάπνισμα. Η κατασκευή των ηλεκτρονικών τσιγάρων δεν ρυθμίζεται καλά, οπότε τα συστατικά τους ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό από προϊόν σε προϊόν.

Πώς μπορείτε να ξεκινήσετε;

Συνιστώνται τα παρακάτω βήματα για να ξεκινήσετε τη διαδικασία της διακοπή του καπνίσματος:

• Μιλήστε με ιατρό σας σχετικά με τη μέθοδο που σκοπεύετε να χρησιμοποιήσετε για να τερματίσετε. Οι αλλαγές συμπεριφοράς πρέπει συνήθως να συνδυάζονται με ένα ή περισσότερα φάρμακα (π.χ., βαρενικλίνη, θεραπεία υποκατάστασης νικοτίνης, ή βουπροπιόνη).

• Διαλέξτε μια ημερομηνία για να κόψετε το κάπνισμα. Πείτε το στους φίλους και την οικογένεια για το σχέδιό σας.

• Αρχίστε να κάνετε αλλαγές στη συμπεριφορά σας. Αποφύγετε καταστάσεις που σας οδηγούν σε καπνό.

• Ασχοληθείτε με τα συμπτώματα στέρησης καθώς αναπτύσσονται. Εξετάστε το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσετε θεραπεία αντικατάστασης νικοτίνης (όπως έμπλαστρο νικοτίνης, τσίχλα ή παστίλια) για να βοηθήσετε στη διαχείριση των συμπτωμάτων στέρησης. Μην καπνίζετε “μόνο ένα” για να περάσετε μια δύσκολη μέρα. Συμβουλευτείτε τις ομάδες υποστήριξης για περισσότερες συμβουλές σχετικά με την αντιμετώπιση της απόσυρσης.

Το ηλεκτρονικό τσιγάρο

Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι συσκευές που λειτουργούν με μπαταρία οι οποίες θερμαίνουν ένα υγρό που συνήθως περιέχει νικοτίνη, με αποτέλεσμα να παράγουν ατμό τον οποίο οι χρήστες εισπνέουν. Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα εισήλθαν στην κινέζικη αγορά το 2003 και στις ΗΠΑ και την Ευρώπη το 2006. Αρχικά σε πολλές χώρες εισήλθαν στις αγορές χωρίς κανέναν κυβερνητικό έλεγχο. Αρχικά παράγονταν από μικρές εταιρίες καπνού αλλά σταδιακά μεγάλες καπνοβιομηχανίες αγόρασαν αυτές τις μικρές επιχειρήσεις και πια αναπτύσσουν μία μεγάλη ποικιλία αυτών των προϊόντων.

Υπάρχει αβεβαιότητα για την μακροχρόνια επίδραση του ηλεκτρονικού τσιγάρου στην υγεία των καταναλωτών καθώς και κατά πόσο βοηθούν στην διακοπή του καπνίσματος. Επιπλέον υπάρχουν ενστάσεις στην επίδραση που έχει στην δημόσια υγεία και στην χρήση τους από νέους και παιδιά, καθώς μπορεί να αποτελέσει το μέσο για την έναρξη του καπνίσματος.

Αρχικά τα ηλεκτρονικά τσιγάρα σχεδιάστηκαν στο να προσομοιάζουν τα κανονικά τσιγάρα, όσο αφορά το σχήμα και μέγεθος, αλλά η τεχνολογία εξελίχθηκε σημαντικά από τότε. Οι νεότερες συσκευές θυμίζουν όλο και λιγότερο το κλασικό τσιγάρο, με ευμεγέθεις μπαταρίες που έχουν την δυνατότητα μεγαλύτερων καύσεων και δημιουργίας περισσότερου ατμού (και κατανάλωσης περισσότερης νικοτίνης).

Το κλασικό τσιγάρο καίει τον καπνό, αντιθέτως το ηλεκτρονικό τσιγάρο διαθέτει μία συσκευή που λαμβάνει υγρό, το οποίο περιέχει νικοτίνη και άλλες ουσίες. Το υγρό θερμαίνεται και παράγει ατμό που ο χρήστης εισπνέει. Μεταξύ όλων των εμπορικά διαθέσιμων υγρών, η πλειοψηφία περιέχει νικοτίνη (αν και υπάρχουν και ορισμένες συσκευασίες ελεύθερες νικοτίνης), γλυκερόλη και αρωματικές ουσίες. Επίσης έχουν ανιχνευτεί μία σειρά άλλων ουσιών, ορισμένες από αυτές δυνητικά καρκινογόνες.

Νικοτίνη: Η περιεκτικότητα σε νικοτίνη ποικίλει και μπορεί να είναι από μηδενικά ως 36mg/ml, αν και μπορεί να είναι και μεγαλύτερη. Κοινές συγκεντρώσεις σε νικοτίνη είναι των 6, 12, 18 και 24 mg/ml. Τα επίπεδα νικοτίνης που μετρούνται από χημικές αναλύσεις έχουν βρεθεί ότι πολλές φορές δεν ταιριάζουν με αυτά που αναγράφονται στην ετικέτα του κατασκευαστή, ενώ συσκευασίες που παρουσιάζονται ως ελεύθερες νικοτίνης, μπορεί να περιέχουν ανιχνεύσιμα ποσά νικοτίνης.

Γλυκερόλη: Αποτελεί υγραντικό, βασικό συστατικό των περισσότερων ηλεκτρονικών τσιγάρων

Αρωματικά: Σε αντίθεση με τα κλασικά τσιγάρα, τα ηλεκτρονικά χαρακτηρίζονται από μία ποικιλία αρωμάτων και γεύσεων. Περισσότερες από 7000 γεύσεις είναι διαθέσιμες εμπορικά, συμπεριλαμβανομένου τσίχλας, φρούτων, σόδας, και αλκοόλ. Οι γεύσεις όμως ενδεχομένως κάνουν το ηλεκτρονικό τσιγάρο πιο ελκυστικό, ειδικά σε νέους που δεν είναι καπνιστές και που ενδεχομένως διαφορετικά να μην κάπνιζαν ποτέ

Άλλα συστατικά: Άλλα συστατικά που υπάρχουν στα υγρά των ηλεκτρονικών τσιγάρων είναι μέταλλα (νικέλιο, χρώμιο, μαγνήσιο, αρσένιο), νιτροζαμίνες κ.ά.

Στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη , η χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου έχει αυξηθεί από το 2010, ως αποτέλεσμα και της αυξανόμενης διαφήμισής τους. Σε σύγκριση με καπνιστές κλασικού τσιγάρου, οι χρήστες ηλεκτρονικού τσιγάρου είναι νεότεροι και με μεγαλύτερο εισόδημα, ενώ οι περισσότεροι ενήλικες χρήστες ηλεκτρονικού τσιγάρου ήδη καπνίζουν κλασικό τσιγάρο.

Ποιες είναι οι επιπτώσεις όμως στην υγεία των καταναλωτών;

Δεν υπάρχουν δεδομένα ακόμα για τις μακροχρόνιες επιδράσεις του ηλεκτρονικού τσιγάρου στην δημόσια υγεία (πχ καρκίνος). Παρόλα αυτά έχει καλλιεργηθεί η γενική αίσθηση ότι κάνουν λιγότερο κακό από το κλασικό τσιγάρο.

Έκθεση στην νικοτίνη: Η νικοτίνη αυξάνει την καρδιακή συχνότητα και αυξάνει την παραγωγή ενός προϊόντος μεταβολισμού, της κοτιτίνης. Η ποσότητα της νικοτίνης που καταλήγει στον οργανισμό εξαρτάται από την συγκέντρωση νικοτίνης στο υγρό του ηλεκτρονικού τσιγάρου, από την συχνότητα χρήσης του, από την ένταση εισπνοής, από τα χαρακτηριστικά της συσκευής και από την μέθοδο που ατμίζει ο χρήστης. Παρόλα αυτά, όπως και με το συμβατικό τσιγάρο, η νικοτίνη δεν φαίνεται να συσχετίζεται με καρδιαγγειακά συμβάματα ή καρκίνο, προκαλεί όμως εθισμό στον χρήστη.

Έκθεση στον ατμό: Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα δεν εκθέτουν τον χρήστη σε μία σειρά τοξικών ουσιών (μονοξείδιο άνθρακα κ.ά.) όπως το συμβατικό τσιγάρο, παρόλα αυτά περιέχουν συστατικά δυνητικά επικίνδυνα για τον ανθρώπινο οργανισμό. Οι επιπτώσεις της εισπνοής του ατμού για μεγάλο χρονικό διάστημα ακόμα είναι άγνωστες, καθώς ορισμένα προϊόντα του ατμού μπορεί να είναι δυνητικά καρκινογόνα. Οι μακροχρόνιες επιδράσεις στο καρδιαγγειακό σύστημα φαίνεται να είναι πιο ήπιες σε σχέση με το συμβατικό τσιγάρο, όπως και στο αναπνευστικό σύστημα, αλλά φαίνεται η χρήση τους να συσχετίζεται με άσθμα και χρόνιο βήχα.

Μεγάλα ερωτήματα επιπλέον εγείρονται από την χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου από νέους ανθρώπους, που συνεχώς αυξάνεται. Νέοι, οι οποίοι μπορεί να μην σκέφτονταν να καπνίσουν συμβατικό τσιγάρο, κατά φεύγουν στη χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου, το οποίο περιέχει γεύσεις και εντυπωσιακές συσκευές, με πιθανή όμως σταδιακή εξάρτηση από την νικοτίνη, οδηγώντας τους και σε χρήση συμβατικού τσιγάρου αργότερα. Αυτή η διαδρομή από το ηλεκτρονικό προς το συμβατικό τσιγάρο αναδεικνύεται από παρατηρήσεις της τελευταίας 5ετίας.

Επιπλέον , η χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου τείνει να «φυσιολογικοποιήσει» το κάπνισμα. Για τους λόγους αυτούς, σε πολλές χώρες οι απαγορεύσεις του ηλεκτρονικού τσιγάρου είναι παρόμοιες όπως του συμβατικού τσιγάρου.

Ο ρόλος τους στην διακοπή του καπνίσματος παραμένει αμφιλεγόμενος. Πολλοί διαφημιστές υποστηρίζουν ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι ένα αποτελεσματικό μέσο διακοπής καπνίσματος. Από μελέτες παρατήρησης όμως , από τους καπνιστές που προσπάθησαν να διακόψουν το κάπνισμα, δεν εμφανίζεται σημαντική στατιστική διαφορά μεταξύ εκείνων που χρησιμοποίησαν το ηλεκτρονικό τσιγάρο ως μέσο διακοπής σε σύγκριση με εκείνους που χρησιμοποίησαν άλλα μέσα (τσίχλες, συμπεριφορική θεραπεία κ.ά.) ή κανένα.

Ένας καπνιστής θα έχει το μεγαλύτερο όφελος αν το ηλεκτρονικό τσιγάρο αποτελέσει το μέσο για πλήρη διακοπή του καπνίσματος. Παρόλα αυτά, ορισμένοι προτείνουν ότι και μερική μείωση του συμβατικού καπνίσματος μέσω του ηλεκτρονικού τσιγάρου είναι ευεργετική, χωρίς όμως να υπάρχουν σαφή στοιχεία πάνω σε αυτή την υπόθεση.

Οι χρήστες ηλεκτρονικού τσιγάρου επιπλέον πρέπει να γνωρίζουν ότι τα φιαλίδια υγρού νικοτίνης είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα αν κατά λάθος καταποθούν, ειδικά από παιδιά. Μία φιάλη 5ml μπορεί να έχει νικοτίνη σε συγκέντρωση 20mg/ml, δηλαδή 100 mg νικοτίνης. Η γνωστή θανατηφόρος δόση νικοτίνης για ένα παιδί είναι περίπου μόλις 10 mg. Για το λόγο αυτό και το 2016 στις ΗΠΑ βάσει νόμου τα φιαλίδια υγρής νικοτίνης πρέπει να εμπεριέχονται σε συσκευασίες ανθεκτικές στο άνοιγμα από παιδιά.

Η παθητική εισπνοή ατμού δεν έχει αποδειχθεί κατά πόσο είναι επιβλαβής για τον άνθρωπο, αν και φαίνεται να είναι λιγότερο επιβλαβής από την παθητική εισπνοή συμβατικού τσιγάρου.

Μετάφραση-Επιμέλεια

Μάριος Δ. Κολιός

Ειδικός Καρδιολόγος-Στρατιωτικός Ιατρός

Επιστημονικός Συνεργάτης Α΄ Καρδιολογικής Κλινικής ΠΓΝ Ιωαννίνων

.

Βιβλιογραφία

Bergen AW, Caporaso N. Cigarette smoking. J Natl Cancer Inst 1999; 91:1365.

Lancaster T, Stead L, Silagy C, Sowden A. Effectiveness of interventions to help people stop smoking: findings from the Cochrane Library. BMJ 2000; 321:355.

Gonzales D, Rennard SI, Nides M, et al. Varenicline, an alpha4beta2 nicotinic acetylcholine receptor partial agonist, vs sustained-release bupropion and placebo for smoking cessation: a randomized controlled trial. JAMA 2006; 296:47.

Jorenby DE, Hays JT, Rigotti NA, et al. Efficacy of varenicline, an alpha4beta2 nicotinic acetylcholine receptor partial agonist, vs placebo or sustained-release bupropion for smoking cessation: a randomized controlled trial. JAMA 2006; 296:56.

Cahill K, Lindson-Hawley N, Thomas KH, et al. Nicotine receptor partial agonists for smoking cessation. Cochrane Database Syst Rev 2016; :CD006103.

http://www.fda.gov/Drugs/DrugSafety/ucm259161.htm (Accessed on June 16, 2011).