Μέτρηση αρτηριακής πίεσης στο σπίτι
Πώς μετράται η αρτηριακή πίεση;
Η αρτηριακή πίεση συνήθως μετράται με μία συσκευή που τυλίγεται γύρω από το μπράτσο (βραχίονα). Αυτό μπορεί να γίνει από τον ιατρό στο γραφείο του, από ένα φαρμακείο ή ακόμα και από τον ίδιο τον ασθενή, στο σπίτι ή στον χώρο εργασίας του.
Η αρτηριακή πίεση ορίζεται με δύο αριθμούς. Ο πρώτος αριθμός αντικατοπτρίζει την πίεση που ασκεί το αίμα στις αρτηρίες όταν η καρδιά συστέλλεται. Ο δεύτερος, χαμηλότερος, αριθμός, είναι η πίεση που ασκείται στις αρτηρίες όταν η καρδιά χαλαρώνει και ετοιμάζεται για την επόμενη συστολή. Στον ακόλουθο πίνακα αναφέρονται οι τιμές με τις οποίες ορίζεται η υψηλή και η φυσιολογική αρτηριακή πίεση.
Αν η αρτηριακή πίεση ανέβει πολύ ψηλά, αυξάνεται ο κίνδυνος για εμφάνιση εμφράγματος μυοκαρδίου, εγκεφαλικού επεισοδίου και νεφρικής νόσου. Η αρτηριακή υπέρταση συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα, αλλά μπορεί να είναι ιδιαίτερα σοβαρή.
Τι είναι το πιεσόμετρο;
Το πιεσόμετρο είναι μία συσκευή την οποία μπορεί να χρησιμοποιήσει οποιοσδήποτε για να μετρήσει την αρτηριακή του πίεση. Αποτελείται από μία περιχειρίδα που φουσκώνει, η οποία τυλίγεται γύρω από το μπράτσο. Ορισμένες συσκευές περιέχουν περιχειρίδα που τυλίγεται γύρω από τον καρπό, αλλά αυτές οι συσκευές δεν είναι πάντα το ίδιο αξιόπιστες όπως τα πιεσόμετρα βραχίονα (μπράτσου). Το πιεσόμετρο επίσης αποτελείται από μία οθόνη, η οποία δείχνει την αρτηριακή πίεση με αριθμούς.
Επίσης υπάρχουν ορισμένες συσκευές, τα holter πίεσης, τα οποία φέρει ο ασθενής για 24 ή 48 ώρες και τα οποία μετράνε αυτόματα την αρτηριακή πίεση ανά τακτά χρονικά διαστήματα, τόσο κατά την ημέρα , όσο και την νύχτα ενώ ο ασθενής κοιμάται, και για το λόγο αυτό ορισμένες φορές ο θεράπων ιατρός κρίνει ότι πρέπει να χρησιμοποιηθεί μία τέτοια συσκευή.
Γιατί πρέπει να ελέγχω την αρτηριακή μου πίεση;
Εφόσον υπάρχει υποψία ότι ο εξεταζόμενος έχει αρτηριακή υπέρταση, ο θεράπων ιατρός μπορεί να ζητήσει μετρήσεις πιέσεως κατ’οίκον, και υπάρχουν ορισμένοι λόγοι για αυτό. Ο ιατρός χρειάζεται να ελέγξει :
- Αν οι τιμές της αρτηριακής πίεσης στο σπίτι είναι ίδιες με αυτές στο ιατρείο
- Αν τα φάρμακα που μπορεί να λαμβάνει ο ασθενής για την αρτηριακή υπέρταση είναι αποτελεσματικά
- Αν υπάρχουν μεταβολές και αυξομειώσεις στην αρτηριακή πίεση
- Με την τακτική μέτρηση της αρτηριακής πίεσης, επιτυγχάνεται και καλύτερος έλεγχος στα φυσιολογικά επίπεδα.
Πώς επιλέγω το κατάλληλο πιεσόμετρο;
Όταν επιλέγετε ένα πιεσόμετρο, θα πρέπει να ληφθεί υπόψιν:
- Το κόστος: Ορισμένες συσκευές είναι πιο ακριβές από άλλες, ανάλογα με τις δυνατότητες, τα χαρακτηριστικά (πχ την μνήμη, την οθόνη) και τον τρόπο λειτουργίας τους (χειροκίνητα ή αυτόματα).
- Το μέγεθος: Είναι πολύ σημαντικό να εξασφαλίσετε ότι η περιχειρίδα γύρω από τον βραχίονά σας τυλίγεται σωστά, και δεν είναι πολύ μικρή ή πολύ μεγάλη.
- Η ευκολία χρήσης του: Πρέπει να είστε σίγουροι ότι καταλαβαίνετε πώς θα χρησιμοποιήσετε την συσκευή. Επιπλέον θα πρέπει να μπορείτε να διαβάσετε τους αριθμούς στην οθόνη ή να αγοράσετε μία συσκευή που μπορεί να διαβάζει δυνατά τις τιμές της αρτηριακής πίεσης.
Ένα καλό πιεσόμετρο μπορείτε να αγοράσετε είτε από κάποιο φαρμακείο, είτε από κατάλληλα ηλεκτρονικά μαγαζιά στο διαδίκτυο.
Πώς μετράω την αρτηριακή μου πίεση στο σπίτι;
Εφόσον διαθέτετε ένα πιεσόμετρο, ο ιατρός θα ελέγξει αν λειτουργεί σωστά και αν το χρησιμοποιείτε ορθά. Όταν θέλετε να μετρήσετε την αρτηριακή σας πίεση , τότε:
- Καθίστε αναπαυτικά σε μία καρέκλα, με την πλάτη ακουμπισμένη στην πλάτη της καρέκλας και τα πόδια σας στο πάτωμα
- Προσπαθήστε να αναπνέετε ήρεμα και να είστε χαλαροί
- Προσαρμόστε την περιχειρίδα στον βραχίονά σας. Η περιχειρίδα πρέπει να έρχεται σε άμεση επαφή με το δέρμα, και όχι πάνω από τα ρούχα. Η περιχειρίδα πρέπει να είναι αρκετά σφιχτή ώστε να μην γλιστράει προς τα κάτω, αλλά όχι υπερβολικά σφικτή.
- Ακολουθήστε τις οδηγίες χρήσης της συσκευής σας, και μετρείστε την αρτηριακή σας πίεση. Σε χειροκίνητα πιεσόμετρα, θα πρέπει να φουσκώνετε ένα έμβολο και να ακούτε τους ήχους, ενώ σε ηλεκτρονικά πιεσόμετρα, απλά πατάτε ένα κουμπί μέτρησης της πίεσης, και η περιχειρίδα φουσκώνει και ξεφουσκώνει αυτόματα.
Όταν η περιχειρίδα γεμίζει με αέρα, θα νιώθετε μία έντονη πίεση στον βραχίονά σας, όμως αυτό δεν πρέπει να προκαλεί πόνο. Στη συνέχεια ξεφουσκώνετε σταδιακά την περιχειρίδα (ή ξεφουσκώνει αυτόματα, σε ηλεκτρονικά πιεσόμετρα). Η οθόνη θα σας δείξει την τιμή της αρτηριακής πίεσης. Μετά 2 λεπτά από μία μέτρηση, καλό θα είναι να ξαναμετράτε την αρτηριακή σας πίεση, και να σημειώνετε τον μέσο όρο, καθώς η δεύτερη μέτρηση συνήθως είναι πιο αξιόπιστη, αφού έχει περάσει το αρχικό άγχος του ασθενούς.
Πόσο συχνά πρέπει να ελέγχω την αρτηριακή μου πίεση;
Εξαρτάται. Διαφορετικοί άνθρωποι ακολουθούν διαφορετικά προγράμματα. Ο ιατρός σας θα σας ενημερώσει πόσο συχνά πρέπει να μετράτε την αρτηριακή σας πίεση, και πότε. Ορισμένες φορές θα πρέπει να ελέγχεται δύο ή και τρεις φορές την ημέρα. Επίσης ο ιατρός σας θα σας ενημερώσει ότι πρέπει να παρακολουθείτε στενά την πίεσή σας για ορισμένες μέρες, και στη συνέχεια θα δει τις τιμές. Ο λόγος είναι ότι η αρτηριακή πίεση μπορεί να αλλάζει από μέρα σε μέρα, ανάλογα με την διατροφή, την άσκηση ή το στρες. Ορισμένα πιεσόμετρα έχουν δυνατότητα αποθήκευσης ορισμένων μετρήσεων ή ακόμα και μεταφοράς των μετρήσεων στο κινητό σας ή στον υπολογιστή σας. Εφόσον το πιεσόμετρό σας δεν το κάνει αυτό, πρέπει να γράφετε τις τιμές σε ένα χαρτί.
Τι πρέπει να κάνω αν η αρτηριακή μου πίεση είναι υψηλή;
Ο ιατρός σας θα σας ενημερώσει για το τι πρέπει να κάνετε αν η πίεσή σας είναι υψηλή. Μία αυξημένη τιμή αρτηριακής πίεσης, δεν ορίζει αυτόματα την ύπαρξη υπέρτασης, αλλά αυτό θα πρέπει να επαληθευτεί και με νέες μετρήσεις. Αν η πίεση είναι πολύ υψηλή (πχ 160/100), τότε θα πρέπει να ενημερώσετε τον ιατρό σας άμεσα. Αν οι τιμές είναι πιο ενδιάμεσες, συνήθως συστήνεται παρακολούθηση για λίγες μέρες με εβδομάδες προτού ο θεράπων ιατρός αποφασίσει περαιτέρω αντιμετώπιση.
Μετάφραση-Επιμέλεια
Μάριος Δ. Κολιός
Ειδικός Καρδιολόγος-Στρατιωτικός Ιατρός
Επιστημονικός Συνεργάτης Α΄ Καρδιολογικής Κλινικής ΠΓΝ Ιωαννίνων
